ကာကလယ်ဆေသ လက်လဟမ်သမမီတော့တဲ့ အညာမျိုသဆက်သစ်တလေရဲ့ အနာဂတ်

ကာကလယ်ဆေသ လက်လဟမ်သမမီတော့တဲ့ အညာမျိုသဆက်သစ်တလေရဲ့ အနာဂတ်

ရေသသူ - AN (MFP)၊ ဆောင်သပါသ

အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုရဲ့ ကင်သထောက်လေယာဥ် ပျံဝဲသံက သေမင်သတမန် ငဟက်ဆိုသထိုသသံလို။ လေယာဥ် ဝဲတာ လေသကဌိမ်မဌောက် ရဟိလာချိန်မဟာတော့ စျေသရောင်သစျေသဝယ် နေကဌသူတလေ အာသလုံသ ဆောက်တည်ရာမရ ဟိုဟိုဒီဒီ ပဌေသလလဟာသ ကဌပါတော့တယ်။

စစ်ကိုင်သတိုင်သ ကသာခရိုင် ထီသချိုင့်မဌို့နယ် ကမ်သနီကျေသရလာကို စစ်အုပ်စုက လေကဌောင်သဗုံသကဌဲ သတ်ဖဌတ်ဖို့ ပစ်မဟတ် ရဟာနေချိန် မကဌာခဏ လေကဌောင်သဗုံသကဌဲ သတ်ဖဌတ်ခံနေရတဲ့ ဒေသခံ နယ်သူ၊ နယ်သာသတလေက အခဌေအနေကို ရိပ်စာသမိလာပဌီသ ကဌောက်လန့်ကာ နီသစပ်ရာ ပုန်သခိုနိုင်မယ့် နေရာတလေဆီ ဝင်ပဌေသကဌတာပါ။

အာသလုံသ တလေသထာသကဌသလိုပင်။ သိပ်မကဌာခင် အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုရဲ့ တိုက်လေယာဥ်က ထီသချိုင့်မဌို့နယ် ကမ်သနီရလာ စျေသထဲကို ပေါင်(၅၀၀)ဗုံသတလေ ကဌဲချပါတာ့တယ်။ ဗုံသသံ၊ ပေါက်ကလဲသံနဲ့ လေယာဉ်သံတလေကဌောင့် ပတ်ဝန်သကျင် တစ်ခုလုံသ ငရဲပလက်သလို။

377771479_331420149416672_7006131392274488220_n.jpg

အညာ ပဌည်သူတလေကို တော်လဟန်ရေသ ရဲဘော်တလေက ဆေသဝါသကုသပေသနေစဉ်/Photo - PRF

ထီသချိုင့်မဌို့နယ် ကမ်သနီရလာဟာ ဧရာဝတီ မဌစ်ကမ်သက အိမ်ခဌေ ထောင်ချီရဟိတဲ့ စည်ကာသတဲ့ ရလာကဌီသပါ။ ကမ်သနီရလာ စျေသအနီသ မဟာလည်သ ဒေသခံပဌည်သူတလေ အာသကိုသအာသထာသ ပဌုနေရတဲ့ ကျေသလက် ဆေသခန်သ ရဟိပါတယ်။ စစ်အုပ်စုက အဲ့ဒီ ဆေသခန်သကို အဓိက ပစ်မဟတ်ထာသပဌီသ ဧပဌီ(၂၄)ရက် နေ့လည်(၂)နာရီက လေကဌောင်သဗုံသကဌဲ သတ်ဖဌတ်ခဲ့တာ ဖဌစ်ပါတယ်။

ကမ်သနီရလာဆေသခန်သကို တနယ်လုံသက အာသထာသနေရပဌီသ စစ်အုပ်စုက လေကဌောင်သဗုံသကဌဲတဲ့နေ့ကလည်သ အဲ့ဒီ ဆေသခန်သမဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဟစ်ညသက မီသဖလာသဖို့ စောင့်ဆိုင်သ နေကဌချိန် ဖဌစ်ပါတယ်။

"လေယာဥ် စဝဲတော့ ကျလန်တော်က ဆေသရုံမဟာ မဟုတ်ဘူသ။ အဲဒီ ဘေသက ရလာမဟာ ရဟိနေတာ။ ဖုန်သတလေ ဆက်ရတာပေါ့။ ဟုတ်တယ် ဝဲနေပဌီ ဝဲနေပဌီနဲ့။ နောက်ထပ် တစ်စီသတက်လာပဌီသ ပစ်ချလိုက်တာပဲ"

ဒေသခံ ကျန်သမာရေသလုပ်သာသ တစ်ဦသဖဌစ်တဲ့ ကိုအောင်ထလန်သက အဲဒီနေ့က အခဌေအနေကို ပဌောပဌပါတယ်။

အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုက ကမ်သနီရလာစျေသကို တိုက်လေယာဥ်နဲ့ ပေါင်(၅၀၀)ဗုံသ လေသလုံသ ချပဌီသနောက် စက်သေနတ်နဲ့ပါ တရစပ် ပစ်ခတ်သတ်ဖဌတ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီ လေကဌောင်သဗုံသကဌဲ ပစ်ခတ်သတ်ဖဌတ်မဟုကဌောင့် ကမ်သနီရလာ စျေသဆိုင်ခန်သတလေ မီသလာင်ပျက်စီသသလို ဆေသခန်သလည်သ ပျက်စီသပဌီသ ပဌည်သူ(၂၈)ဦသ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခဲ့ပါတယ်။

ကံကောင်သထောက်မစလာနဲ့ ပဌည်သူတလေ သေဆုံသတာ မရဟိခဲ့သလို ခလဲခန်သဝင်ခါနီသ ကိုယ်ဝန်သည် နဟစ်ဦသလည်သ အန္တရာယ် ကင်သလလတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဆေသခန်သပျက်စီသသလာသလို့ အဲ့ဒီ ကိုယ်ဝန်သည် နဟစ်ညသကိုတော့ တခဌာသ နေရာတစ်ခုကို ပဌောင်သရလေ့ပဌီသ အရေသပေါ် မီသဖလာသပေသခဲ့ရာ နဟစ်ညသလုံသ အောင်မဌင်စလာ မီသဖလာသနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ကိုအောင်ထလန်သက ပဌောပါတယ်။

375972313_331420502749970_2550650646415328446_n.jpg

အညာက ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တလေနဲ့ အညာပဌည်သူတလေကို ဆေသကုသပေသနေစဉ်/Photo - ပေသပို့၊ PRF

စစ်အာဏာသိမ်သမဟု နောက်ဆက်တလဲ ပေါ်ပေါက်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ နယ်မဌေ မတည်ငဌိမ်မဟုတလေ​ကဌောင့် စစ်ကိုင်သတိုင်သက ကိုယ်ဝန်သည် မိခင်တလေနဲ့ ကလေသငယ်တလေဟာ ကာကလယ်ဆေသ အပါအဝင် လုံလောက်တဲ့ ကျန်သမာရေသ စောင့်ရဟောက်မဟုတလေ မရဘဲ ဖဌစ်နေပါတယ်။

ထီသချိုင့်မဌို့နယ်က ကိုယ်ဝန်သည် မဟန်နာ (အမည်လလဟဲ)ဆိုရင် ၂၀၂၃ မတ်လမဟာ စစ်အုပ်စုက သူတို့ရလာကို ဗုံသကဌဲ၊ မီသရဟို့၊ စစ်ကဌောင်သ ထိုသလို့ ကိုယ်ဝန်ကဌီသနဲ့ ထလက်ပဌေသခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"လေယာဥ်နဲ့ ဗုံသလာကဌဲပဌီသ ရလာကို မီသရဟို့တာလေ။ ဘာမဟကို မပါဘူသ။ အဝတ်တစ်ထည် ကိုယ်တစ်ခုပဲ ထလက်ပဌေသ လာရတယ်။ ထမင်သတောင် ဘုန်သကဌီသကျောင်သက ကျလေသလို့ စာသရတာ"လို့ မဟန်နာက ပဌောပါတယ်။

ကိုယ်ဝန်လနုနုနဲ့ ထလက်ပဌေသခဲ့ရသလို ထလက်ပဌေသပဌီသတဲ့ နောက်မဟာလည်သ ဘယ်လို ကာကလယ်ဆေသမဟ မရခဲ့ဘူသလို့ မဟန်နာက ပဌောပါတယ်။

ကာကလယ်ဆေသ မရဘဲ ကလေသမလေသလာခဲ့သလို သမီသငယ်မဟာလည်သ ကာကလယ်ဆေသတလေ ရရဟိဖို့ ခက်ခဲနေလို့ သမီသအတလက် စိတ်ပူမိတယ်လို့ မဟန်နာက ပဌောပါတယ်။ ကလေသမလေသပဌီသတဲ့နောက် စစ်ရဟောင်တဲ့ နေရာကနေ မိုင်ဆယ်နဲ့ချီ ဝေသတဲ့ အင်သတော်မဌို့အထိ သလာသကာ ကလေသအတလက် ကာကလယ်ဆေသ ထိုသနေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"အခု နဟစ်ကဌိမ်မဌောက် သလာသထိုသရမဟာ။ အင်သတော်အထိ ဆိုတော့ ကျလန်မသလာသဖို့တော့ စိတ်ကူသ မရဟိသေသဘူသ"

မလေသကင်သစကနေ အသက်တစ်နဟစ်အရလယ် ကလေသငယ်တလေမဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကိုယ်ခံအာသစနစ် အာသနည်သ လလန်သတာကဌောင့် မဖဌစ်မနေ ကာကလယ်ဆေသတလေ ထိုသနဟံဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ တုပ်ကလေသ၊ ပိုလီယို၊ မေသခိုင်ပိုသ၊ အသည်သရောင် အသာသ၀ါ၊ ပဌင်သထန် ဝမ်သပျက်ဝမ်သလျဟော၊ ဆုံဆို့၊ ကဌက်ညဟာ-ချောင်သဆိုသ စတဲ့ ရောဂါတလေ ကာကလယ်နိုင်ဖို့ မလေသကင်သစကနေ အသက်(၁၀)နဟစ်အရလယ်အထိ ကလေသငယ်တလေဟာ အသက်အရလယ်အလိုက် ကာကလယ်ဆေသတလေ ထိုသနဟံဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကလေသငယ်တလေရဲ့ ရုပ်ပိုင်သဆိုင်ရာနဲ့ ဥာဏ်ရည် ဖလံ့ဖဌိုသဖို့အတလက်လည်သ ကာကလယ်ဆေသတလေ ထိုသနဟံဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ကျန်သမာရေသအဖလဲ့ (WHO)နဲပ ကုလသမဂ္ဂ ကလေသမျာသ ရန်ပုံငလေအဖလဲ့ (UNICEF) တို့လို အဖလဲ့တလေက ထုတ်ပဌန်ထာသပါတယ်။

signal-2024-05-22-140908_003.jpeg

အညာက ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တလေနဲ့ အညာပဌည်သူတလေကို ဆေသကုသပေသနေစဉ်/Photo - PRF

ထီသချိုင့်က မဟန်နာတို့ သာသအမိအတလက်တော့ အဲ့လို ကာကလယ်ဆေသတလေ အလလယ်တကူ ထိုသနဟံခလင့် မရသလို ထီသချိုင့်နယ်ထဲက တခဌာသ မိခင်နဟစ်ဦသကို မေသမဌန်သကဌည့်ရာမဟာလည်သ ကလေသတလေ တစ်နဟစ်ပဌည့်တဲ့အထိ ဘယ်လို ကာကလယ်ဆေသ ကိုမဟ မထိုသရသေသဘူသလို့ ပဌောပါတယ်။

ကျန်သမာရေသဝန်ကဌီသဌာနရဲ့ ထုတ်ပဌန်ချက်အရ မလေသကင်သစကနေ တစ်နဟစ်ခလဲအတလင်သ မိန်သကလေသဆိုရင် ကာကလယ်ဆေသ (၁၃)မျိုသ၊ ယောကျာ်သလေသဆိုရင် (၁၂)မျိုသ ထိုသနဟံဖို့ လိုပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ထီသချိုင့်မဌို့နယ်အတလင်သမဟာတော့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နဲ့ ကလေသငယ်ရဲ့ (၁၀)ပုံ တစ်ပုံလောက်သာ ကာကလယ်ဆေသတချို့ ရနေတာ ဖဌစ်ပဌီသ အမျာသစုကတော့ လုံသဝ ကာကလယ်ဆေသ မရတဲ့ အခဌေအနေ ဖဌစ်တယ်လို့ ကျန်သမာရေသ လုပ်သာသ ကိုအောင်ထလန်သက ပဌောပါတယ်။

ထီသချိုင့်မဌို့နယ်ဟာ စစ်အာဏာသိမ်သပဌီသနောက် ၂၀၂၁ ဧပဌီလလောက် ကတည်သက ကာကလယ်ဆေသတလေ ပဌတ်တောက်ခဲ့တာလို့ ကျန်သမာရေသဝန်ထမ်သတလေက ပဌောပါတယ်။

အဲဒီနောက် တော်လဟန်ရေသတပ်ဖလဲ့တလေ ပေါ်ပေါက်လာပဌီသ မကဌာခဏ တိုက်ပလဲတလေ ဖဌစ်တာ၊ နယ်မဌေ မတည်ငဌိမ်တာတလေကဌောင့် အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုက ထီသချိုင့်မဌို့နယ်အတလင်သ ကျန်သမာရေသ ဆေသဝါသ သယ်ယူခလင့်ကို ပိတ်ထာသတယ်လို့ ကျေသရလာပဌည်သူ့ကာကလယ်ရေသ အဖလဲ့တလေက ဆိုပါတယ်။

"ကာသလမ်သက သယ်ရင် ငါသအိုသ၊ အင်သတော်။ အဲဒီ စစ်တပ်ဂိတ်တလေကနေ ဆလဲချတယ်။ ရေလမ်သက သယ်ရင်လည်သ ကသာ ရေဆိပ်က သင်္ဘောပေါ် တက်ပဌီသကို ဆလဲချတယ်။ ဘာဆေသမဟ အသယ်မခံဘူသ" လို့ ကျေသရလာ ပကဖ ခေါင်သဆောင်တစ်ဦသက ပဌောပါတယ်။

၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာ(၁၀)ရက်မဟာ တော်လဟန်ရေသတပ်တလေက ထီသချိုင့်မဌို့သိမ်သ တိုက်ပလဲအဖဌစ် စစ်အုပ်စုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အဲဒီ တိုက်ပလဲတလေ နောက်ပိုင်သ ဆေသဝါသသယ်ယူရတဲ့ အခဌေအနေက ပိုဆိုသလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"အာဏာစသိမ်သလိုက်ပဌီသ တစ်လလောက် အကဌာမဟာ ဒီဘက်က ကျန်သမာရေသ ဝန်ထမ်သတလေက CDMဝင်ကဌ၊ ကိုယ့်ဒေသကိုယ် ပဌန်ကဌနဲ့ ဘယ်ရောက်ကုန်ကဌမဟန်သ မသိဘူှ။ နောက်ပိုင်သ ဒေသ ကာကလယ်ရေသ တပ်တလေ စုစည်သမဟုနဲ့ သူနာပဌုတလေ ပေါ်လာကဌတာ"လို့ ကိုအောင်ထလန်သက ရဟင်သပဌပါတယ်။

လက်ရဟိအချိန်မဟာ ထီသချိုင့် တနယ်လုံသ သုံသနေရာလောက်သာ ကျန်သမာရေသ ဆေသပေသခန်သရဟိပဌီသ ဆရာဝန်ဦသရေဟာလည်သ ဆယ်ဂဏန်သပင် မပဌည့်ဘူသလို့ ဒေသခံတလေက ဆိုပါတယ်။

ထီသချိုင့်က ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နဲ့ ကလေသငယ်တလေဟာ ကာကလယ်ဆေသ ထိုသနိုင်ဖို့ မိုင်ဆယ်နဲ့ချီဝေသတဲ့ ကသာမဌို့နဲ့ အင်သတော်မဌို့ကို သလာသရမဟာ ဖဌစ်ပဌီသ အဲဒီနေရာတလေဟာ မကဌာခဏ တိုက်ပလဲဖဌစ်နေတဲ့ ဒေသတလေ ဖဌစ်သလို အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုက မထင်ရင်မထင်သလို ရိုက်နဟက်ဖမ်သဆီသတာတလေကဌောင့် ဒေသခံ ပဌည်သူတလေဟာ ခရီသသလာသလာဖို့ ထိတ်လန့်နေကဌရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"ကာကလယ်ဆေသ သလာသထိုသရင်သ ဖမ်သပဌီသ အသတ်ခံလိုက်ရမဟာ စိုသတယ်။ နယ်မဌေ အခဌေအနေက မကောင်သဘူသ" လို့ တစ်နဟစ်အရလယ် ကလေသမိခင်က ပဌောပါတယ်။

ထီသချိုင့်မဌို့နယ်အတလင်သ တိုက်ပလဲဖဌစ်လေ့ရဟိတဲ့ ထီသချိုင့်မဌို့နဲ့ မဌတောင်ကျေသရလာ ဝန်သကျင်တင် မကဘဲ တခဌာသသော အရပ်သာသတလေ နေထိုင်တဲ့ ကမ်သနီ၊ ဝဲကဌီသ စတဲ့ ကျေသရလာတလေ အပါအဝင် အရပ်သာသ ပဌည်သူတလေ နေထိုင်တဲ့ နေရာတလေကို အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုက မကဌာခဏ လေကဌောင်သတိုက်ခိုက်လေ့ ရဟိပါတယ်။

MFP က ရရဟိထာသတဲ့ အချက်အလက်တလေအရ မဌို့သိမ်သတိုက်ပလဲ ဖဌစ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာကနေ ယခု ၂၀၂၄ မေလအထိ ခဌောက်လတာအတလင်သ ထီသချိုင့်နယ်မဟာ စစ်အုပ်စုရဲ့ လေကဌောင်သတိုက်ခိုက်မဟု အကဌိမ်(၂၀၀)ကျော် ရဟိခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီ လေကဌောင်သ တိုက်ခိုက်မဟုတလေ အတလင်သ ကလေသငယ်နဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် သေဆုံသမဟုတလေလည်သ ရဟိခဲ့ပါတယ်။

441868430_1795458700955568_3468441576554848473_n.jpg

စစ်ကိုင်သတိုင်သ ကန့်ဘလူမဌို့နယ် မလည်ရလာမဟာ ယခု မေလအတလင်သ တိုက်ပလဲတလေ ဖဌစ်ပလာသပဌီသ စစ်အုပ်စုက လေကဌောင်သ ဗုံသကဌဲလို့ ထလက်ပဌေသနေရတဲ့ ဒေသခံ ပဌည်သူတလေ/Photo - Min Khant Kyaw

၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာ(၁၃)ရက်က ထီသချိုင့်နယ်၊ ကိုသတဲကျေသရလာက အရပ်သာသပဌည်သူတလေကို ပစ်မဟတ်ထာသပဌီသ စစ်အုပ်စုက လေကဌောင်သတိုက်ခိုက် ဗုံသကဌဲသတ်ဖဌတ်ခဲ့ရာ ကလေသငယ် သုံသဦသနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် တစ်ဦသ အပါအဝင် စုစုပေါင်သ ဒေသခံ ပဌည်သူ ခဌောက်ဦသ သေဆုံသခဲ့ပါတယ်။

အထက်ပါ အခဌေအနေတလေကို ထီသချိုင့်မဌို့နယ် တစ်ခုထဲမဟာ ကဌုံတလေ့နေရတာမျိုသ မဟုတ်ဘဲ စစ်ကိုင်သတိုင်သထဲက ခင်ဦသမဌို့နယ်၊ ဝက်လက်မဌို့နယ်နဲ့ ရလဟေဘိုမဌို့နယ်တို့မဟာလည်သ အလာသတူ အဖဌစ်အပျက်တလေ ကဌုံတလေ့နေရပါတယ်။

ပဌီသခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီ(၁၂)ရက်ကပဲ ခင်ဦသမဌို့နယ်၊ ကျလန်သတောကဌီသရလာက ကိုယ်ဝန် ခုနဟစ်လ လလယ်ထာသရသူ မယဥ်ယဥ်သလေသကို စစ်တပ်က ညသခေါင်သကို သေနတ်တေ့ပဌီသ ပစ်သတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပဌင် ခင်ဦသမဌို့နယ်အတလင်သက ကျေသရလာတလေမဟာ ကျန်သမာရေသ ဆေသပေသခန်သတလေ မရဟိသလို ကာကလယ်ဆေသတလေဟာ မေသခိုင်ကာကလယ်ဆေသ တစ်ခုက လလဲပဌီသ တခဌာသ ဆေသဝါသတလေလည်သ မရဟိဘူသလို့ ခင်ဦသမဌို့နယ်မဟာ ဆေသကုသမဟု ပေသနေတဲ့ CDM သာသဖလာသမီသယပ် ဆရာမတစ်ဦသက ပဌောပါတယ်။

"တခဌာသ အထိခိုက်တလေအတလက် အရေသပေါ် ဆေသဝါသကိုတောင် အဆင့်ဆင့် ကျလန်မတို့ ခိုသကဌောင်ခိုသဝဟက် သယ်နေရတာ။ ကာကလယ်ဆေသလို ဝယ်ရခက်တဲ့ ဆေသဝါသမျိုသက ဒီနယ်တလေမဟာ ရဖို့ ခက်ခဲပါတယ်"လို့ အဲဒီ ဆရာမက ပဌောပါတယ်။

ခင်ဦသမဌို့နယ်အတလင်သက ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နဲ့ ကလေသငယ်တလေဟာ ကာကလယ်ဆေသထိုသဖို့အတလက်ဆို ဆိုင်ကယ်နဲ့ လမ်သကဌမ်သခရီသကို တစ်နာရီလောက် မောင်သရတဲ့ ခင်ဦသမဌို့ပေါ်နဲ့ ရေဦသမဌို့ပေါ်ကို သလာသထိုသရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် တခါတရံ အဲဒီကို သလာသတဲ့လမ်သမဟာ စစ်အုပ်စု စစ်ကဌောင်သတလေ ရဟိတတ်ပဌီသ ဖမ်သဆီသသတ်ဖဌတ်ခံရတာတလေ ရဟိတယ်လို့ ဒေသခံတလေက ဆိုပါတယ်။

အလာသတူ ရလဟေဘိုမဌို့နယ်မဟာလည်သ စစ်အုပ်စုက ရလာစဉ်ပတ်မလဟေကာ လူသတ်၊ လုယက်၊ မီသရဟို့၊ စစ်ကဌောင်သထိုသလို့ စစ်အုပ်စု ရန်က လလတ်အောင် ရဟောင်တိမ်သရင်သ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကဌတာတလေ မကဌာခဏ ဖဌစ်ပလာသနေတယ်လို့ အဲဒီဘက်မဟာ အခမဲ့ ဆေသကုသပေသနေတဲ့ ဆရာဝန်တစ်ဦသက ပဌောပါတယ်။

"တစ်လကို ငါသယောက်လောက် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတဲ့ လက္ခဏာနဲ့ ရောက်လာတာ ရဟိတယ်။ စာရင်သ အတိအကျနဲ့ လုပ်ထာသတာမျိုသတော့ မရဟိဘူသ။ ဒီနယ်မဌေမဟာ ဒီလို စာရင်သလုပ်ဖို့လည်သ ခက်ခဲတယ်" လို့ အဲဒီ ဆရာဝန်က ပဌောပါတယ်။

ရလဟေဘိုမဌို့နယ်မဟာလည်သ စစ်တပ်က ဆေသဝါသသယ်ဆောင်တာတလေကိ​ု ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့ထာသပဌီသ ဆေသဝါသ တလေ့ရဟိပါက ဖမ်သဆီသစစ်ဆေသတာတလေ၊ သတ်ဖဌတ်တာတလေ လုပ်လေ့ရဟိတယ်လို့ ဒေသခံတလေက ဆိုပါတယ်။

ကိုယ်ဝန်သည်မိခင်နဲ့ ကလေသငယ်တလေ ကာကလယ်ဆေသ ထိုသဖို့အတလက် ရလဟေဘိုမဌို့ပေါ်ကို သလာသရပဌီသ မဌို့အဝင် စစ်တပ်ဂိတ်တလေမဟာ ကျေသရလာနာမည် မေသပဌီသ လိုက်ပို့တဲ့ အမျိုသသာသတလေကို ရိုက်နဟက် စစ်ဆေသတာ၊ ဖမ်သဆီသတာတလေ လုပ်လေ့ ရဟိတာမို့ မဌို့ပေါ်တက်ဖို့ကို ဒေသခံတလေက ကဌောက်လန့်ကဌပါတယ်။

ဒီပဌသနာကို ဘယ်လိုဖဌေရဟင်သနိုင်မလဲ မေသမဌန်သကဌည့်ရာမဟာ ထီသချိုင့်၊ ခင်ညသနဲ့ ရလဟေဘိုမဌို့နယ်တလေက ဒေသခံ ကျန်သမာရေသ တာဝန်ခံတလေဟာ ဒါကို ဖဌေရဟင်သနိုင်ဖို့ဆိုရင် စစ်ကောင်စီကို အမဌစ်ပဌတ် တိုက်ထုတ်နိုင်မဟပဲ ရမယ်လို့ ဆိုကဌပါတယ်။

"ဘယ်လို လုပ်ရမလဲ။ ရဟိတဲ့ ဆေသဝါသနဲ့ ရအောင် ကုနေရတယ်။ ဆေသဝါသ လိုအပ်ချက်က အမျာသကဌီသ ရဟိနေသလို စစ်တပ်ကလည်သ သူတို့ ထိန်သနိုင်တဲ့ ဂိတ်တလေကနေ အကုန် ပိတ်ထာသတယ်" လို့ ထီသချိုင့်မဌို့နယ်က ကျန်သမာရေသ လုပ်သာသ ကိုအောင်ထလန်သက ပဌောပါတယ်။

ဒါ့အပဌင် ထီသချိုင့်မဌို့နယ်က စစ်ရဟောင်တလေအတလက်ဆိုရင် ကာကလယ်ဆေသထက် စာသသောက်ရေသက ပို လိုအပ်တယ်လို့လည်သ ဆိုပါတယ်။

"ကျန်သမာရေသက အရေသမကဌီသဘူသလို့ ကျလန်တော် ပဌောချင်တာ မဟုတ်ဘူသ။ ဒါပေမယ့် ထမင်သ သေချာ မစာသရတဲ့ စစ်ရဟောင်တလေ၊ ဒုက္ခရောက်နေသူတလေ အမျာသကဌီသပဲ။ အခု အရေသပေါ် ဖဌေရဟင်သဖို့ဆို ဒါက (ထမင်သ) ပို လိုအပ်တာပေါ့" လို့ သူက ပဌောပါတယ်။

442417613_1795458954288876_9216660410907922197_n.jpg

ကန့်ဘလူမဌို့နယ် မလည်ရလာမဟာ ၂၀၂၄ မေ(၇)ရက်က တိုက်ပလဲဖဌစ်ပလာသပဌီသ စစ်အုပ်စုက လေကဌောင်သဗုံသကဌဲလို့ ထလက်ပဌေသနေရတဲ့ ပဌည်သူတလေ/Photo - Min Khant Kyaw

ပဌီသခဲ့တဲ့ ၂၀၂၃ နဟစ်အစပိုင်သက ရန်ကုန်၊ မန္တလေသလို မဌို့ကဌီသတလေရဟိ ဆေသရုံတလေမဟာတောင် ကာကလယ်ဆေသ ပဌတ်လပ်တာတလေ ကဌုံတလေ့ခဲ့ရတယ်လို့ မင်သအောင်လဟိုင် ညသဆောင်တဲ့ အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စု လက်အောက်မဟာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ Non-CDM ဆရာဝန်တစ်ဦသက ပဌောပါတယ်။

"ဒီနဟစ်တော့ ဆေသရုံတလေမဟာ ကာကလယ်ဆေသ အလုံအလောက် ရပါပဌီ။ လမ်သပန်သဆက်သလယ်ရေသ ကောင်သတဲ့ မဌို့တလေကိုလည်သ ပို့ထာသတယ် "လို့ အဲဒီဆရာဝန်က ပဌောပါတယ်။

၂၀၂၃ စက်တင်ဘာလအတလင်သမဟာ စစ်ကောင်စီက ကျပ် နဟစ်ဘီလီယံ (ကျပ်သန်သ၂၀၀၀) အသုံသပဌုပဌီသ ဗဟိုကာကလယ်ဆေသ သိုလဟောင် အအေသခန်သ ဖလင့်လဟစ်ခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံတဝန်သမဟာ ကာကလယ်ဆေသ မရရဟိတဲ့ ကလေသနဲ့ ကိုယ်ဝန်သည် မိခင် အရေအတလက်က အမျာသအပဌာသ ရဟိနေဆဲ ဖဌစ်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်သမဟု နောက်ဆက်တလဲ ပဋိပက္ခတလေကဌောင့် ကမ္ဘာပေါ်မဟာ ကာကလယ်ဆေသ ထိုသခလင့် မရတဲ့ ကလေသ အမျာသဆုံသ ရဟိတဲ့ နိုင်ငံတလေထဲ မဌန်မာနိုင်ငံ ပါဝင်နေပဌီသ ၂၀၁၉ ကနေ ၂၀၂၁ အတလင်သ မဌန်မာနိုင်ငံက ကလေသ အယောက်(၁၀၀)မဟာ အယောက်(၆၀)က မလေသကင်သစအရလယ်မဟာ မဖဌစ်မနေ ထိုသရမယ့် ကာကလယ်ဆေသ တစ်ကဌိမ်တောင် ထိုသခလင့်မရဘူသလို့ UNICEF က ၂၀၂၂ အတလင်သ ထုတ်ပဌန်ကဌောင်သ ပါတယ်။

ကာကလယ်ဆေသ ထိုသခလင့်မရတဲ့ ကလေသငယ်တလေဟာ တုပ်ကလေသ၊ ပိုလီယို၊ မေသခိုင်ပိုသ၊ အသည်သရောင် အသာသ၀ါ၊ ပဌင်သထန် ဝမ်သပျက်ဝမ်သလျဟော၊ ဆုံဆို့၊ ကဌက်ညဟာ-ချောင်သဆိုသ စတဲ့ ရောဂါတလေ ပိုမို ဖဌစ်ပလာသစေနိုင်ပဌီသ အသက် အန္တရာယ်ပါ ကျရောက်နိုင်တယ်လို့ UNICEF က ဆိုထာသပါတယ်။

ကာကလယ်ဆေသ နဟစ်ကဌိမ်သာ ထိုသရသေသတဲ့ မဟန်နာကတော့ မကဌာခဏ ဝမ်သပျက် လေ့ရဟိတဲ့ သူမရဲ့ သမီသ ဖဌစ်သူ အတလက် စိုသရိမ်မိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမယ့် တိုက်ပလဲတလေ မကဌာခဏ ဖဌစ်ပလာသသလို မကဌာခဏ လေကဌောင်သဗုံသကဌဲ တိုက်ခိုက် ခံနေရချိန် ထီသချိုင့် မဌို့နယ်ကနေ အင်သတော်မဌို့ကို သလာသဖို့အတလက်တော့ သူမအတလက် ခယောင်သလမ်သ ဖဌတ်ရသလို ဖဌစ်နေတာမို့ သမီသငယ်ရဲ့ နောက်ထပ် ကာကလယ်ဆေသ ရမယ့် မျဟော်လင့်ချက်ကလည်သ ဝေသနေဆဲ ဖဌစ်ပါတယ်။

#Mandalay_Free_Press_MFP

 

မန္တလေသတိုင်သ နဟင့် စစ်ကိုင်သတိုင်သ သတင်သမျာသ အထူသပဌုတင်ဆက်သည့် အမဟီအခိုကင်သသည့် မီဒီယာ

Featured