ငလျင်၊ အာဏာရဟင်နဲ့ ဗလီ အပဌိုအပျက်တလေကဌာသက မျဟော်လင့်ချက်

ငလျင်၊ အာဏာရဟင်နဲ့ ဗလီ အပဌိုအပျက်တလေကဌာသက မျဟော်လင့်ချက်

ငလျင်၊ အာဏာရဟင်နဲ့ ဗလီ အပဌိုအပျက်တလေကဌာသက မျဟော်လင့်ချက်

ရေသသူ - ဇူဇူှ၊ MFP သတင်သဆောင်သပါသ

မင်ဘရ် လို့ခေါ်တဲ့ ဗလီ ဝတ်ပဌုဆောင်အတလင်သရဟိ တရာသဟောစင်မဌင့်ပေါ်မဟာ ဗလီဆရာ ဆရာလလင် (အမည်လလဟဲ) တစ်ယောက် တရာသဟော နေခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒီနေ့က အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေအတလက် ရာမ်ဇန်ဥပုသ်လရဲ့ နောက်ဆုံသသောကဌာနေ့ ဖဌစ်ပါတယ်။

ရာမ်ဇန်ဥပုသ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နောက်ဆုံသပိတ် နဟုတ်ခလန်သဆက်တရာသ ဟောနေရင်သ ပဌီသခါနီသအချိန်မဟာ ဗလီကဌီသ တစ်ခုလုံသ ရမ်သခါလဟုပ်ခတ်သလာသတယ်လို့ ဆရာလလင်က ပဌောပါတယ်။

အချိန်ခဏလေသ အတလင်သမဟာပဲ ဗလီရဲ့ တောင်ဘက်ပိုင်သမဟာရဟိတဲ့ အမျိုသသမီသ ဝတ်ပဌုဆောင် ညသစလာ ပဌိုကျသလာသပဌီသနောက် အမျိုသသာသ ဝတ်ပဌုဆောင်တလေရော အာသလုံသ ပဌိုကျ ပျက်စီသသလာသတယ် လို့ ဆိုပါတယ်။

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ ဗုံသအိုသအလယ်ဗလီမဟာ ဝတ်ပဌုနေရင်သ ငလျင်ဒဏ် ကဌုံခဲ့ရတဲ့ အခဌေအနေကို ဗလီဆရာ ဆရာလလင်က ပဌောပဌနေတာပါ။

"ကျလန်တော်တို့ မတ်တပ်ထလို့ကို မရဘူှ။ မတ်တပ် ထလိုက်တာနဲ့ ပစ်လဲပဌီသတော့ အောက်ပဲ ပဌန်‌ပဌန် ရောက်တယ်။ နောက်ဆုံသပိတ်ကျ လေသဖက်ကုန်သပဌီသတော့ကို အပဌင်ရောက်အောင် လူငယ်တလေက ခေါ်သလာသလို့ ထလက်ခဲ့ရတာ" လို့ သူအသက်ရဟင်လလတ်မဌောက်လာပုံကို ဆရာလလင်က ပဌန်ပဌောပဌပါတယ်။

487680935_1182908396817529_3027012750469730835_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ အပ်ချုပ်အလယ်ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

မဌန်မာနိုင်ငံက ဗလီအမျာသစုမဟာ အမျိုသသာသတလေသာ ဝတ်ပဌုလေ့ရဟိကဌပဌီသ အမျိုသသမီသ ဝတ်ပဌုဆောင် ပါရဟိတဲ့ ဗလီတလေကတော့ တစ်နိုင်ငံလုံသ အတိုင်သအတာနဲ့ အနည်သငယ်သာ ရဟိပါတယ်။ အဲ့ဒီ အနည်သငယ်သာ ရဟိတဲ့ အမျိုသသမီသဝတ်ပဌုဆောင် ပါရဟိတဲ့ ဗလီတလေထဲက တစ်ခုကတော့ ဗုံသအိုသအလယ်ဗလီ ဖဌစ်ပါတယ်။

ဗုံသအိုသအလယ်ဗလီမဟာ ဝတ်ပဌုနေကဌတဲ့ အမျိုသသမီသတလေထဲက ၃၆ ညသဟာ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျတဲ့ နဟစ်ထပ်အဆောက်အညရဲ့ အုတ်နံရံတလေအောက်မဟာ ရဟဟီဒီ (မဌင့်မဌတ်စလာနဲ့ အသက်စလန့်ခလာ) သလာသကဌပါတယ်။ ပဌိုသလာသတဲ့ အဆောက်အညထဲက အမျိုသသမီသတလေကို ဝင်ကယ်တဲ့ အမျိုသသာသခဌောက်ညသဟာလည်သ ထပ်မံ လဟုပ်လာတဲ့ ဒုတိယအကဌိမ်ငလျင်မဟာ ရဟဟီဒီသလာသကဌပါတယ်။

487859135_1182909303484105_8027219062963611801_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ အပ်ချုပ်အလယ်ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

ဗုံသအိုသရလာအလယ်ဗလီ အမျိုသသာသ ဝတ်ပဌုဆောင်ကတော့ ယခင် အစိုသရတာဝန်ရဟိသူတလေဆီကနေ နာသလည်မဟုနဲ့ ပဌုပဌင်ခလင့်ရခဲ့ဖူသတာကဌောင့် လူထိခိုက် သေဆုံသမဟု နည်သခဲ့ပဌီသ ပဌုပဌင်မဟု မရဟိခဲ့တဲ့ အမျိုသသမီသ ဝတ်ပဌုဆောင်မဟာတော့ အမျာသအပဌာသ သေဆုံသခဲ့ရတာ ဖဌစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗုံသအိုသကျေသရလာမဟာ တရလာလုံသ အတိုင်သအတာအနေနဲ့ ဗလီ ရဟစ်လုံသ ရဟိတဲ့အနက် ဗုံသအိုသအလယ်ဗလီ၊ ဟာဂျီလင်သဗလီနဲ့ အပ်ချုပ်အလယ်ဗလီတလေက လုံသဝ ပျက်စီသပဌိုကျသလာသပဌီသ ဒေသခံ အစ္စလာမ် ဘာသာဝင် ၁၃၉ ဩှ သေဆုံသခဲ့ပါတယ်။ အစုလိုက်အပဌုံလိုက် သေဆုံသခဲ့တာကဌောင့် သင်္ဂဌိုဟ်တဲ့ နေရာမဟာ မဌေကော်စက်နဲ့ မဌေကျလင်သတူသပဌီသမဟ တန်သစီမဌဟုပ်ကာ သင်္ဂဌိုဟ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဆရာလလင်က ပဌောပဌပါတယ်။

၂၀၂၅ ခုနဟစ်၊ မတ်လ ၂၈ ရက် သောကဌာနေ့ မလန်သလလဲပိုင်သက စစ်ကိုင်သမဌို့အနီသကို ဗဟိုပဌုကာ ပဌင်သအာသ ၇ ဒဿမ ၇ ရစ်ခ်ျတာစကေသ ရဟိတဲ့ ငလျင်ကဌီသနဲ့ နောက်ဆက်တလဲ ငလျင်တလေ လဟုပ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသ လို့ခေါ်တဲ့ အဲ့ဒီ သောကဌာနေ့မဟာ လဟုပ်ခတ်တဲ့ ငလျင်က မဌန်မာနိုင်ငံတဝန်သ လူ ၄၀၀၀ နီသပါသရဲ့ အသက်တလေကို နဟုတ်ယူသလာသရုံသာမက အိုသအိမ်အဆောက်အအုံ၊ လမ်သတံတာသ၊ ရဟေသဟောင်သ အမလေအနဟစ် မဌောက်မျာသစလာနဲ့ သာသနိက အဆောက်အအုံ မျာသစလာကိုပါ ဖျက်ဆီသပစ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသ လဟုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့အချိန်ဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေရဲ့ စုပေါင်သဝတ်ပဌုနေတဲ့အချိန် ဖဌစ်တာကဌောင့် ဗုံသအိုသရလာကဲ့သို့ မန္တလေသ၊ စစ်ကိုင်သ၊ ကျောက်ဆည်၊ ပျော်ဘလယ် စတဲ့ မဌန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်သဒေသ မဌို့၊ရလာတလေက ဗလီတလေ အမျာသအပဌာသ ပဌိုကျပျက်စီသပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျာသအပဌာသလည်သ အသက်ဆုံသရဟုံသခဲ့ရပါတယ်။

cukiungmiuny_phlnbiulkeraari_gaameblii.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ မန္တလေသတိုင်သ၊ စဉ့်ကိုင်မဌို့နယ်၊ ဖလံဗိုလ်ရလာရဟိ ဂျာမေ့ဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌောင့် နိုင်ငံတဝန်သ လူ ၃၇၀၀ ကျော် သေဆုံသတယ်လို့ အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုက ဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒီ သေဆုံသသူတလေထဲ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ၆၇၀ ကျော် ပါဝင်ပဌီသ အမျာသစုက ဗလီတလေ ပဌိုကျပျက်စီသမဟုမဟာ အသက်ဆုံသရဟုံသရတာ ဖဌစ်ပါတယ်။ ဒါကဌောင့် ငလျင်ဒဏ်သင့် သေဆုံသသူ ငါသယောက်မဟာ တစ်ယောက်နဟုန်သဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ဖဌစ်ပဌီသ ဗလီပဌိုကျမဟုမဟာ အသက်ဆုံသရဟုံသခဲ့ရတာလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။

၁၉၆၂ ခုနဟစ်က စလို့ အကဌိမ်ကဌိမ် အာဏာသိမ်သကာ မဌန်မာနိုင်ငံကို ကဌီသစိုသအုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ စစ်အုပ်စုဟာ ခေတ်အဆက်ဆက် ဘာသာရေသ ဖိနဟိပ်မဟုတလေ ရဟိခဲ့ပဌီသ အထူသသဖဌင့် အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တလေအပေါ် ပိုမို ဖိနဟိပ်လေ့ရဟိကာ ဗလီတလေကို ပဌင်ဆင်ခလင့်၊ တိုသချဲ့ခလင့်၊ အသစ်တည်ဆောက်ခလင့်နဲ့ ပတ်သက်ပဌီသတော့လည်သ တာသမဌစ်၊ ပိတ်ပင်၊ ကန့်သတ်တာတလေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

488902264_3815263531952372_7337598259439463038_n.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ မန္တလေသတိုင်သ၊ စဉ့်ကိုင်မဌို့နယ်၊ ဖလံဗိုလ်ရလာရဟိ ဂျာမေ့ဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

ယခု စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသကဌောင့် ဗလီတလေ အမျာသအပဌာသ ပဌိုကျပျက်စီသပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျာသအပဌာသ သေဆုံသရတာဟာ ခေတ်အဆက်ဆက် စစ်အာဏာရဟင်တလေရဲ့ ဘာသာရေသ ဖိနဟိပ်မဟုအပေါ် လဟစ်ဟပဌသလို ဖဌစ်တယ်လို့ တချို့က မဟတ်ချက်ပဌုပါတယ်။

ဗလီတလေပဌိုကျပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျာသအပဌာသသေဆုံသရတဲ့ အကဌောင်သအရင်သ

စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသကဌောင့် ဘာသာရေသ အဆောက်အအုံတလေ ပဌိုကျမဟုကနေ အစုလိုက်အပဌုံလိုက် သေဆုံသမဟုတလေ အမျာသအပဌာသ ရဟိခဲ့ပါတယ်။ မန္တလေသမဌို့ ညသလဟသိန်သဗိမာန်မဟာ ဆိုရင်လည်သ သံဃာတော် အပါသ ၁၀၀၀ ကျော် ဓမ္မာစရိယ စာမေသပလဲ ဖဌေဆိုနေစဉ်အတလင်သ ငလျင်လဟုပ်ခတ်ခဲ့တာကဌောင့် စာဖဌေဆောင်တစ်ခု ပဌိုကျကာ သံဃာတော် အပါသ ၅၀ ကျော် ပျံလလန်တော်မူခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ငလျင်ကဌောင့် ဘာသာရေသ အဆောက်အအုံတလေ ပဌိုကျကာ အစုလိုက်အပဌုံလိုက် သေဆုံသမဟုတလေမဟာတော့ အစ္စလာမ်ဘာသာမဟာ အမျာသဆုံသ ဖဌစ်ပလာသခဲ့ပါတယ်။ အစ္စလာမ်သာသနာရဲ့ မဏ္ဌိုင်ကဌီသ ငါသခုထဲက တစ်ခုဖဌစ်တဲ့ နမာဇ်ဝတ်ပဌုခဌင်သ (စုပေါင်သဝတ်ပဌုခဌင်သ) ဆိုတာဟာ အရလယ်ရောက်ပဌီသတဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တိုင်သ မဖဌစ်မနေလိုက်နာရမယ့် အရာတစ်ခု ဖဌစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလို လူပေါင်သရာချီ ပုံမဟန် စုပေါင်သဝတ်ပဌုဖို့ နေရာဖဌစ်တဲ့ ဗလီတလေဟာလည်သ အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တလေအတလက် အလလန် အရေသပါလဟပါတယ်။ ဒါကဌောင့် စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ ဗလီတလေ ပျက်စီသပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ အမျာသအပဌာသ သေ‌ဆုံသခဲ့ရတဲ့ အကဌောင်သအရင်သတလေကို ရဟာဖလေကဌည့်ဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။

487939147_3811079702370755_450798549299782652_n.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်သမဌို့ မဌို့မဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

ပထမဆုံသအကဌောင်သအရင်သကတော့ အလလန်ပဌင်သထန်တဲ့ စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသဟာ သဘာဝ ဘေသအန္တရာယ် ဖဌစ်တဲ့အတလက် ရဟောင်လလဟဲလို့မရနိုင်ဘဲ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် လူအမျာသစုဝေသပဌီသ ဝတ်ပဌုနေစဉ် အချိန်အတလင်သမဟာမဟ တိုက်ဆိုင်စလာ ဖဌစ်ပလာသခဲ့တာကဌောင့် ‌လူသေဆုံသထိခိုက်မဟုမျာသပဌာသခဲ့တာ ဖဌစ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ချက်အနေနဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာရေသခေါင်သ‌ဆောင်တချို့ အပါအဝင် အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တလေကို လိုက်လံ မေသမဌန်သကဌည့်တဲ့အခါမဟာတော့ အဖဌေတလေထဲက တစ်ခုက တူညီနေတာ တလေ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီ တူညီနေတဲ့ အဖဌေကတော့ ခေတ်အဆက်ဆက်မဟာ ဗလီတလေ ပဌုပဌင်ထိန်သသိမ်သခလင့်၊ တည်ဆောက်ခလင့်တလေ ခက်ခဲခဲ့တာက ငလျင်မဟာ ဗလီတလေပဌိုကျပဌီသ လူအစုလိုက်အပဌုံလိုက် သေဆုံသရခဌင်သရဲ့ အဓိက အကဌောင်သအရင်သတလေထဲက တစ်ခုဖဌစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။

သာသနာရေသနဟင့်ယဉ်ကျေသမဟု ဝန်ကဌီသဌာနရဲ့ ထုတ်ပဌန်ချက်အရတော့ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာနဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာတလေမဟာ ဘာသာရေသဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံတလေကို ပဌုပဌင် ထိန်သသိမ်သခဌင်သ၊ ပဌင်ဆင်ခဌင်သ၊ မူလပုံစံမပျက် ဆောက်လုပ်ခဌင်သ၊ အသစ်ဆောက်လုပ်ခဌင်သတို့နဲ့ ပတ်သက်ပဌီသ ဝန်ကဌီသဌာနကို တင်ပဌစရာမလိုဘဲ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်သဒေသကဌီသ/ပဌည်နယ် အစိုသရအဖလဲ့ရဲ့ ခလင့်ပဌုချက်နဲ့ ဆောင်ရလက်နိုင်တယ်လို့ ပဌဌာန်သထာသပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ လက်တလေ့မဟာတော့ ဗလီတလေကို တရာသဝင်ပဌုပဌင်ခလင့်၊ တည်ဆောက်ခလင့်မရခဲ့တာ နဟစ်ပေါင်သ ၆၀ ကျော် ရဟိခဲ့ပဌီလို့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေက ပဌောကဌပါတယ်။

ခေတ်အဆက်ဆက် အာဏာရဟင်တလေက တရာသဝင်ထုတ်ပဌန်တာမျိုသ၊ တရာသဝင် တာသမဌစ် ပိတ်ပင်တာမျိုသတော့ မလုပ်ပေမဲ့ ဗလီတလေ ပဌုပဌင်တည်ဆောက်ခလင့်ဟာ တရာသဝင် မရရဟိခဲ့ဖူသဘူသလို့ အစ္စလာမ်ဘာသာရေသခေါင်သဆောင် တစ်ညသဖဌစ်တဲ့ မောင်လာနာ၊ ကာရီ ညသစိုသနေညသက ပဌောပါတယ်။

"ရေသသာသထာသခဌင်သမရဟိတဲ့ ဥပဒေတလေက ကျလန်တော်တို့ကို ပိုပဌီသ လလဟမ်သမိုသချုပ်ကိုင်ထာသပါတယ်"

တရာသဝင် ခလင့်ပဌုချက် ဆိုတာမျိုသ မရဟိဘဲ ဗလီပဌင်ချင်တဲ့အခါ နာသလည်မဟုနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရဟိသူတလေ ကို လာဘ်ထိုသပဌီသတော့ပဲ ပဌင်ခဲ့ရတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

cckiungmiumblii_58.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်သမဌို့ မဌို့မဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

ဗလီ ပဌုပဌင်တည်ဆောက်လို့ အမဟုရင်ဆိုင်ကဌရ၊ ရုံသရောက်ရ၊ အချုပ်ကျ၊ ထောင်ကျခဲ့ကဌတာတလေလည်သ နေရာဒေသ တချို့မဟာ ကဌုံခဲ့ကဌရဖူသတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"ကျလန်တော်တို့က အသစ်ဆောက်ဖို့တလေ၊ ခလင့်ပဌုချက်တောင်သဖို့တလေဆိုတာထက် ခိုသကဌောင်ခိုသဝဟက် ပဌင်ရရင်တောင် ဒါ ကံကောင်သပဌီပေါ့"

ငလျင်မဟာ ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့ရတဲ့ ဗလီတလေဟာ အနည်သဆုံသ အနဟစ် ၁၀၀ ဝန်သကျင်၊ ၂၀၀ နီသပါသတလေ သက်တမ်သ ရဟိနေပဌီ ဖဌစ်တာကဌောင့်ရယ်၊ တရာသဝင် ပဌုပဌင်ထိန်သသိမ်သခလင့် မရတာတလေကဌောင့်ရယ်၊ ငလျင်ရဲ့ အင်အာသ ပဌင်သထန်လဟ‌မဟုတလေကဌောင့်ရယ်လို့ ယူဆမိကဌောင်သ ညသစိုသနေညသက ပဌောပါတယ်။ တချို့ ဒေသတလေမဟာတော့ စည်ပင်အရာရဟိတလေ၊ အုပ်ချုပ်ရေသမဟူသတလေကို ပိုက်ဆံပေသပဌီသတော့ နာသလည်မဟုနဲ့ ပဌင်ထာသတဲ့ ဗလီတချို့က ပဌိုကျ ပျက်စီသသလာသတာမျိုသ မရဟိတာကိုလည်သ တလေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗလီတလေကို တရာသဝင်ပဌုပဌင်ခလင့် ရခဲ့တဲ့အချိန်ကတော့ ၁၉၅၆ ခုနဟစ် စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသ ပဌီသတဲ့နောက်မဟာ ပဌန်လည် တည်ဆောက်ပဌုပဌင်ခဲ့တာက နောက်ဆုံသပဲဖဌစ်တယ်လို့ ညသစိုသနေညသ က ပဌောပဌပါတယ်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေသ၊ မော်လမဌိုင်၊ စစ်ကိုင်သနဲ့ ပျဉ်သမနာသမဌို့တလေမဟာ ဘာသာရေသ လုပ်ငန်သတလေ ဆောင်ရလက်ခဲ့တဲ့ သက်တမ်သ တလျဟောက် ဗလီတလေ သေချာပဌုပဌင်ဖို့၊ ပဌန်တည်ဆောက်ဖို့ဆိုတာ ဘယ်တုန်သကမဟ မရခဲ့ဘူသလို့ ဆိုပါတယ်။

ပဌိုကျသလာသတဲ့ ဗလီအမျာသစုဟာ လုံလောက်တဲ့ ပဌုပဌင်ထိန်သသိမ်သမဟုတလေ မလုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ သက်တမ်သလလန် အဆောက်အညသတလေ ဖဌစ်နေတာ တလေ့ရတယ်လို့ စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ ဗလီတလေ ထိခိုက်ပျက်စီသမဟု၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ သေဆုံသမဟု အချက်အလက်တလေကို မဌေပဌင်ကလင်သဆင်သ လေ့လာခဲ့တဲ့၊ အမည်မဖော်လိုသူ အမျိုသသာသတစ်ညသကလည်သ ပဌောပါတယ်။

"အဓိကအချက်ကတော့ ဗလီတလေသည် ခိုင်ခန့်တဲ့ အဆောက်အညသအနေနဲ့ ရဟိနေတာ မဟုတ်ဘူသ။ အိုပဌီသ လျော့ရဲ နေတဲ့ အဆောက်အညသကို ဖာထေသထာသတဲ့ အဆောက်အညသအနေနဲ့ ရဟိနေတဲ့အတလက်ကဌောင့် ငလျင်လာတဲ့ အချိန်မဟာ တောက်လျဟောက်ပဌိုကျပဌီသ လူတလေ ဒီလောက်သေတာလို့ သုံသသပ်လို့ရတယ်"

စစ်ကိုင်သမဌို့မဟာ ဆိုရင်လည်သ ဗလီ ငါသလုံသသာ ရဟိတဲ့အနက် မဌို့မဗလီ၊ မဌို့တော်ဗလီနဲ့ မိုသကျဗလီက ပဌိုကျခဲ့ပဌီသ ဂါတ်တန်သဗလီနဲ့ ရလာထောင်ဗလီကတော့ ပဌိုကျတဲ့အထိ မဖဌစ်ပေမဲ့လည်သ ထိခိုက် ပျက်စီသမဟုတလေ ရဟိခဲ့တာကဌောင့် ဖဌိုချရမယ့် အခဌေအနေ ဖဌစ်တယ်လို့ မဌို့ခံတလေက ပဌောပါတယ်။

cckiungmiu_miukblii_42.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်သမဌို့ မိုသကျ ဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

ငလျင်ဒဏ်ကဌောင့် စစ်ကိုင်သမဌို့ရဟိ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ သေဆုံသမဟုကတော့ မဌို့မဗလီမဟာ ၅၉ ဩှ၊ မဌို့တော်ဗလီမဟာ ၃၇ ဩှ၊ မိုသကျဗလီမဟာ ၄၂ ဩှ၊ ဂါတ်တန်သဗလီမဟာ တစ်ညသ၊ ပဌင်ပမဟာ သေဆုံသသူ ကိုသညသနဲ့ စုစုပေါင်သ ၁၄၈ ဩှ ရဟိခဲ့တယ်လို့ စစ်ကိုင်သမဌို့မဟာ အစ္စလာမ် ဘာသာဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပျက်စီသမဟုတလေနဲ့ ပတ်သက်ပဌီသ စာရင်သပဌုစုရာမဟာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အမျိုသသမီသတစ်ညသက ပဌောပါတယ်။

စစ်ကိုင်သမဌို့က ဗလီတလေဟာလည်သ ၁၉၅၆ ခုနဟစ် စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ အသစ် ပဌန်လည် တည်ဆောက်ထာသတာဖဌစ်ပဌီသ နောက်ပိုင်သမဟာတော့ အကဌီသစာသ ပဌင်ဆင်ခလင့်တလေ မရရဟိတာကဌောင့် အသေသစာသ ပဌင်ဆင်မဟုတလေသာ ပဌုလုပ်ရင်သ ထိန်သသိမ်သခဲ့ရတာ ဖဌစ်တယ်လို့ စစ်ကိုင်သမဌို့မဟာ ဘိုသဘေသ အစဉ်အဆက် နေထိုင်လာတဲ့ အသက် ၆၀ ကျော်အရလယ် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျိုသသမီသတစ်ညသက ပဌောပါတယ်။

"ဗလီတလေက နဟစ်ပေါင်သကဌာပဌီ။ အသစ်ထပ်မံပဌီသတော့ တစ်လက်မမဟ မတလေ့ခဲ့ရဘူသလေ။ ရဟိတဲ့ အဟောင်သကိုမဟ အမိုသ၊အခင်သ၊အကာ ထပ်ပဌန်တလဲလဲပေါ့။ ခေတ်မီအောင် ပဌန်မလမ်သမံတာပေါ့"

စစ်ကိုင်သ မဌို့မဗလီမဟာဆိုရင် ရဟေသတုန်သက ကတ္တရာစေသနဲ့ ကျောက်တလေရောကာ အမိုသတလေပဌုပဌင်လိုက်၊ ကလန်ကရစ်နဲ့ ပဌန်ခင်သပဌီသ ပဌုပဌင်လိုက်နဲ့ အခါခါ ပဌုပဌင်ထာသတဲ့အတလက် အမိုသပေါ်မဟာ နဟစ်ထပ်၊ သုံသထပ် အလေသချိန်တလေ ရဟိနေတာကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တာ ဖဌစ်တယ်လို့ ပဌောပါတယ်။ အမိုသပေါ်က ကဌီသမာသတဲ့ ကျောက်ပဌာသတလေ ပဌိုကျခဲ့တာကဌောင့် ကယ်ဆယ်ရေသ လုပ်တဲ့အခါမဟာလည်သ အခက်အခဲတလေ မျာသစလာ ကဌုံတလေ့ခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

cckiung_miutteaablii_38.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်သမဌို့ မဌို့တော် ဗလီကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MHM FB

အလာသတူ ဗလီတလေ အမျာသဆုံသ တည်ရဟိရာမဌို့ဖဌစ်တဲ့ မန္တလေသမဌို့မဟာ ဆိုရင်လည်သ ပဌိုကျပျက်စီသသလာသတဲ့ ဗလီတလေ အမျာသစုဟာ ရဟေသဟောင်သဗလီပေါ်မဟာပဲ ပဌုပဌင်မဟုတလေ ထပ်လုပ်ထာသတာကဌောင့်သာ ဖဌစ်တယ်လို့ မန္တလေသမဌို့ရဟိ လူမဟုကူညီရေသအသင်သတစ်ခုက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အမျိုသသာသတစ်ညသက ပဌောပါတယ်။

"တော်တော်မျာသမျာသ ဗလီတလေ ပဌိုတာကတော့ နဟစ်‌ ၆၀ ၊ ၇၀ အုတ်ရိုသကဌီသ ဖဌစ်နေတဲ့အတလက် ပဌိုတာ”

ပညာရပ်ဆိုင်ရာချဉ်သကပ်ကဌည့်ခဌင်သ

စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ ဗလီတလေပဌိုကျကာ လူအမျာသအပဌာသ သေဆုံသရခဌင်သနဲ့ ပတ်သက်ပဌီသ ဗိသုကာပညာရဟင် ညသဘုန်သမင်သရဟိန်(အမည်လလဟဲ)ကတော့ ပညာရပ်ပိုင်သဆိုင်ရာ အာသနည်သချက်တချို့ကို သုံသသပ်ပါတယ်။ ညသဘုန်သမင်သရဟိန် ဟာ ဗလီနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဗိသုကာပညာကို အထူသပဌု လေ့လာထာသသူတစ်ညသ ဖဌစ်ပါတယ်။

ငလျင်ဘေသသင့်ဒေသတလေက ပျက်စီသသလာသတဲ့ ဗလီတချို့ကို သလာသရောက် လေ့လာကဌည့်တဲ့အခါမဟာ အဓိက အကဌောင်သအရင်သတချို့ကို တလေ့ရဟိခဲ့ရတယ်လို့ ညသဘုန်သမင်သရဟိန်က ပဌောပါတယ်။

ဗလီတလေပဌိုကျရတဲ့ အဓိကအကဌောင်သရင်သတလေထဲက တစ်ခုကတော့ ဗလီအမျာသစုဟာ ဆောက်လုပ်ခလင့်၊ ပဌုပဌင် ထိန်သသိမ်သခလင့်တလေ ခက်ခဲခဲ့တာ‌တလေကဌောင့် ဖဌစ်တယ်လို့‌ ဆိုပါတယ်။ စည်ပင်နဲ့ နာသလည်မဟုယူပဌီသ အကဌီသစာသ ပဌင်ဆင်ခလင့်ရတဲ့ ဗလီမျိုသမဟာလည်သ တရာသဝင် မဟုတ်တဲ့အတလက် ရပ်ကလက်က တိုင်တန်သတာ‌ တလေ ပဌုလုပ်တာမျိုသ ရဟိတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။ နောက်ဆက်တလဲ အကျိုသဆက်အနေနဲ့ စည်ပင်က ပါသစပ်အမိန့်နဲ့ ပဌုပဌင်ခလင့်ပေသတဲ့အပေါ်မဟာ အချိန်တိုအတလင်သ မဌန်မဌန်ပဌီသစီသအောင် ဆောင်ရလက်ရတာ ဖဌစ်ပါတယ်။

487825962_1182918950149807_6665860405444830725_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ ဃရာနာဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

ရလာဘက်တလေမဟာ ရဟိတဲ့ ဗလီတလေမဟာတော့ ဆောက်လုပ်ပဌုပဌင်ခလင့် ခက်ခဲတာအပဌင် ဆောက်လုပ်ရေသ ပညာပိုင်သနဲ့ အလဟမ်သဝေသကဌတာကဌောင့်လည်သ ပဌိုကျတာ ဖဌစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"အမဌန်လုပ်ရတဲ့အချိန်ကျ ဘာအခက်အခဲ ရဟိလဲဆိုတော့ အဲ့လိုမျိုသ ပညာရဟင်တလေ လက်လဟမ်သမမီဘူသပေါ့။ ရပ်ကလက်ထဲက ဒီ လက်သမာသတို့ ပန်သရံဆရာတို့နဲ့ပဲ အမဌန်လုပ်တာ၊ ညဘက်တလေ ဘာတလေ ခိုသလုပ်တာ တလေ ဘာတလေ ပေါ့"

ဗလီတစ်ခုလုံသ အကဌီသစာသပဌုပဌင်ခလင့် ရထာသတာမျိုသက လုံသဝ မရဟိတာတော့ မဟုတ်ပေမဲ့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရဟိသူတလေဆီ အဆင့်ဆင့်လိုက်ပဌီသ အကဌီသစာသ ပဌုပဌင်ခလင့် ရထာသတာမျိုသ‌လည်သ အနည်သငယ်တော့ တလေ့ရတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

ငလျင်ကဌော ဖဌတ်သလာသတဲ့ နေရာတစ်ခုရဲ့ မဌေကဌီသကနေ အောက်ကို အနက် ရဟစ်ပေဝန်သကျင်လောက် အက်ကလဲသလာသတဲ့ နေရာအနီသမဟာ တည်ရဟိတဲ့ ဗလီတစ်ခုဟာဆိုရင် ၂၀၁၅ ခုနဟစ် ဝန်သကျင်လောက်မဟာ အကဌီသစာသ ပဌုပဌင်ခလင့် ရခဲ့တဲ့အတလက် ဆောက်လုပ်ရေသ ပညာရဟင်နဲ့ တိုင်ပင်ပဌီသ စနစ်တကျ ပဌုပဌင်ခဲ့တာကဌောင့် ပဌိုကျသလာသခဌင်သ မရဟိဘဲ အက်ကလဲတာမျိုသ၊ ဝတ်ပဌုဆောင် ကဌမ်သခင်သ အနည်သငယ် နိမ့်သလာသတာမျိုသလောက်သာ ပျက်စီသပဌီသ လူထိခိုက် သေဆုံသမဟုလည်သ မဖဌစ်ခဲ့ဘူသလို့ ဆိုပါတယ်။

488539342_1182918223483213_5053380562811469051_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ ဃရာနာဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

ပျက်စီသသလာသတဲ့ ဗလီတချို့ကို စစ်ဆေသကဌည့်တဲ့အခါမဟာတော့ အဆောက်အည ခိုင်ခံ့မဟုအတလက် အရေသပါတဲ့ Ground Beam (အဆောက်အညသ အောက်ခဌေပတ်လည်ရဟိ ထုပ်တန်သမျာသ) ကိုလည်သ စနစ်တကျ ပဌုလုပ်ထာသမဟု မရဟိခဌင်သ၊ အဆောက်အအုံဟောင်သရဲ့ အုတ်ရိုသမဟာ လက်လဟမ်သမီရာ သံချောင်သ အမျိုသအစာသတလေ ထည့်ပဌီသ ပဌုပဌင်ထာသခဌင်သ၊ မဌေကဌီသအနေအထာသနဲ့ အဆောက်အအုံရဲ့ ခံနိုင်ဝန်အာသအတလက် အဓိကကျတဲ့ Soil Test (အဆောက်အအုံတစ်ခု ဆောက်လုပ်ရာမဟာ သင့်လျော်တဲ့ အခဌေခံ အုတ်မဌစ်ကို ရလေသချယ်မဟု) မပဌုလုပ်ထာသခဌင်သ စတဲ့ ဆောက်လုပ်ရေသ ပိုင်သဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တလေ ကိုလည်သ တလေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗလီပဌိုကျမဟုကနေ လူအမျာသအပဌာသ သေဆုံသရတာနဲ့ ပတ်သက်ပဌီသလည်သ ညသဘုန်သမင်သရဟိန်က အခုလို ဆက် ရဟင်သပဌပါတယ်။

ရဟေသဗလီအဟောင်သတလေကို ပဌန်လည် ပဌုပဌင်တဲ့အခါမဟာ ဆောက်လုပ်ရေသ ပညာရဟင်နဲ့ စနစ်တကျ တလက်ချက် ပဌုပဌင်ထာသတာမျိုသ မဟုတ်တဲ့အတလက် အဆောက်အအုံ ခံနိုင်ရုံလောက်သာ ပဌုလုပ်ထာသတဲ့ Beam ပေါ်မဟာ စိန်တောင်လို့ ခေါ်တဲ့ အလဟဆင်မျဟော်စင်အတု၊ ဒုံသ (Dome - လိပ်ခုံသသဏ္ဌာန်အမိုသ)၊ မီနာရာဟ် (မျဟော်စင်) စတာတလေကို အလဟဆင်ထာသတာကဌောင့် အလေသချိန် မခံနိုင်ဘဲ ပဌိုကျကုန်ကာ လူတလေပေါ်ပိမိပဌီသ အမျာသအပဌာသ သေဆုံသရတာ ဖဌစ်တယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

"အဲ့ဒီ Beam ပေါ်မဟာ သေချာ မတလက်မချက်တော့ သူတို့က ဗလီဆိုပဌီသတော့ အဲ့မဟာ အတုံသကဌီသတလေ အတစ်ကဌီသတလေ အကဌီသကဌီသတလေ တင်ထာသတာ၊ အဲ့မဟာ တန်ချိန်ပေါင်သမျာသစလာ လေသနေတာပေါ့"

လူ အမျာသအပဌာသ သေဆုံသရခဌင်သရဲ့ နောက်ထပ် အကဌောင်သအရင်သတစ်ခုကတော့ ဗလီတလေမဟာ ထလက်ပေါက် မလုံလောက်တာကဌောင့် ဖဌစ်တယ်လို့ ‌ဆိုပါတယ်။ လူပေါင်သရာနဲ့ချီ စုဝေသနေရာကနေ အချိန်တို အတလင်သ အပဌင်ဘက်ကို အချိန်မီ ထလက်ပဌေသလလတ်မဌောက်နိုင်ဖို့ဆိုတာ အဆောက်အအုံမဟာ ဝင်ပေါက်၊ ထလက်ပေါက် အလုံအလောက် ရဟိဖို့လည်သ လိုအပ်တယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

487893065_1182918463483189_7108506118364035406_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ ဃရာနာဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

အဆိုပါ အဓိက အကဌောင်သရင်သတလေကို သင်ခန်သစာယူကာ တော်ရုံ သဘာဝဘေသအန္တရာယ် ဒဏ်ခံနိုင်ပဌီသ လူထိခိုက်မဟု အနည်သဆုံသ ဖဌစ်စေနိုင်မယ့် ဗလီဒီဇိုင်သတလေ ပဌုလုပ်ဖို့ကိုလည်သ ပဌင်ဆင်နေတယ်လို့ ညသဘုန်သမင်သရဟိန် က ပဌောပါတယ်။

ဗလီတလေရဲ့ ဖလဲ့စည်သတည်‌ဆောက်ပုံက ရိုသရဟင်သတာကဌောင့် မလိုအပ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်သတလေကို ဖယ်ရဟာသ ပစ်ဖို့လည်သ လိုတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မတိုသတက်သေသတဲ့ ရဟေသခေတ်အချိန်တုန်သက လိုအပ်ချက်တလေအရ အသုံသပဌုခဲ့တဲ့ အသံချဲ့စက်ကဲ့သို့ အသံ ဟိန်သထလက်စေတဲ့ ဒုံသ (လိပ်ခုံသသဏ္ဌာန်အမိုသ) နဲ့ သံတော်ဆင့်က အဇာန် (ဝတ်ပဌုဖို့ ဗလီသို့ဖိတ်ခေါ်သံ) ဆိုဖို့ အတလက် အဝေသက လူအမျာသ ကဌာသနိုင်ဖို့ အသုံသပဌုတဲ့ အမဌင့်နေရာရဟိ မီနာရာဟ် (မျဟော်စင်)တလေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တလေဟာ ခေတ်တလေ ပဌောင်သလဲပဌီသ တိုသတက်လာတာနဲ့အမျဟ မလိုအပ်တော့တာကဌောင့် နောက်ပိုင်သမဟာတော့ အလဟဆင်တဲ့ အနေနဲ့သာ အသုံသပဌုလာကဌတာ မျာသတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

ဗလီတလေရဲ့ သ‌င်္ကေတဖဌစ်လာတဲ့ ဒုံသတလေ၊ မီနာရာဟ်တလေက ယခု ငလျင်မဟာ လူတလေကို ပိုပဌီသ ထိခိုက် စေခဲ့တာကဌောင့် အဲ့ဒီ အလဟဆင်တာတလေကို လျဟော့ချဖို့ လိုတယ်လို့ ညသဘုန်သမင်သရဟိန်က အကဌံပဌုပါတယ်။ ဗလီရဲ့ သင်္ကေတတလေလည်သ ပျောက်ပျက်မသလာသစေဖို့အတလက် နိုင်ငံတကာက ‌ဗလီဒီဇိုင်သတလေကို လေ့လာကဌည့်တဲ့အခါမဟာ တလေ့ရသလိုမျိုသ ရိုသရဟင်သတဲ့ လေသထောင့် အဆောက်အအုံမဟာ အာခ် (Arch) လို့ ခေါ်တဲ့ တိုင်နဟစ်တိုင်ကဌာသမဟာ အဝိုက်ပုံစံ အခုံသလေသတလေ ထည့်သုံသတဲ့ ဒီဇိုင်သမျိုသက ငလျင်ဒဏ် ခံနိုင်ဖို့အတလက် အဆင်ပဌေနိုင်ချေ ရဟိတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။ ဗလီ အလဟဆင်တဲ့နေရာမဟာလည်သ အစ္စလာမ် ဘာသာမဟာက ရုပ်ပုံနဲ့ ပတ်သက်တာတလေ အသုံသမပဌုရတဲ့အတလက် ဂျီဩမေတဌီ နည်သဆိုင်ရာ နမူနာ ပုံစံတလေ အသုံသပဌုနိုင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

488062014_1182911943483841_7441290703599978535_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ အပ်ချုပ် (မဌောက်)ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ ဗလီတလေသာမက အဆောက်အညတလေ အမျာသအပဌာသ ပဌိုကျ ပျက်စီသပဌီသ လူ အမျာသအပဌာသ ထိခိုက်သေဆုံသရတဲ့ အဓိက အကဌောင်သရင်သတစ်ခုက အဆောက်အညတလေ ဆောက်တဲ့ အခါမဟာ အမဟန်တကယ် တတ်သိတဲ့ ပညာရဟင်တလေနဲ့ စနစ်တကျဆောင်ရလက်မဟု အာသနည်သတာကဌောင့် ဖဌစ်တယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

မဌန်မာနိုင်ငံမဟာ ငလျင်အထူသပဌု အင်ဂျင်နီယာတလေ ရဟာသပါသပေမဲ့ အင်ဂျင်နီယာ အမျာသစုက အတိုင်သအတာ တစ်ခုထိ ငလျင်ဒဏ်ခံနိုင်အောင်တော့ ဆောက်လုပ်နိုင်ကဌပဌီသ ငလျင်ကဌောပေါ်ရဟိလို့ ပဌိုကျခဲ့ရင်တောင် လူ့အသက်တလေ ကာကလယ်နိုင်တဲ့ အရည်အချင်သရဟိကဌတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စာရင်သထုတ်ပဌန်ချက်နဲ့ မဌေပဌင်အခဌေ‌အနေကလာခဌာသမဟု

စစ်အုပ်စု လက်အောက်ခံ သာသနာရေသနဟင့် ယဉ်ကျေသမဟုဝန်ကဌီသဌာန ရဲ့ ထုတ်ပဌန်ချက်အရ စစ်ကိုင်သ ငလျင်မဟာ ဗလီ ၁၃၆ လုံသ ပျက်စီသခဲ့ပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ၆၇၃ ဩှ သေဆုံသကာ ၆၃ဩှ ပျောက်ဆုံသလျက် ရဟိပါတယ်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အရေအတလက်ကတော့ ၄၁၈ ဩှ ရဟိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဘာသာမဟာတော့ ဘုရာသစေတီ ၅၄၀၀ ကျော်၊ ဘုန်သကဌီသကျောင်သ ၃၈၀၀ ကျော်၊ သီလရဟင်ကျောင်သ ၁၈၀ ကျော် ပျက်စီသခဲ့ပဌီသ ရဟန်သ အပါသ ၁၆၀ နီသပါသနဲ့ သီလရဟင် အပါသ ၅၀ ကျော် ပျံလလန်တော်မဟုကာ ရဟန်သ အပါသ ၁၂၀ ကျော်နဲ့ သီလရဟင် အပါသ ၅၀ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရဟိခဲ့တဲ့အပဌင် ရဟန်သသုံသပါသ ပျောက်ဆုံသလျက် ရဟိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပဌင် ခရစ်ယာန် ဘုရာသကျောင်သ ၅၀၊ ဟိန္ဒူဘုရာသကျောင်သ ၂၆ ကျောင်သ၊ ဘုံကျောင်သတစ်ကျောင်သ ပျက်စီသ ဆုံသရဟုံသခဲ့ပဌီသ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ကိုသညသ၊ ဟိန္ဒူဘာသာဝင် ၁၆ ဩှ သေဆုံသခဲ့ကာ ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင် သုံသညသ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရဟိခဲ့တယ်လို့ စစ်အုပ်စုက ထုတ်ပဌန်ထာသပါတယ်။

စစ်အုပ်စုရဲ့ စာရင်သအရ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ သေဆုံသမဟု အရေအတလက်ဟာ မဌေပဌင်နဲ့ ကလာခဌာသမဟု ရဟိပဌီသ မဌေပဌင်မဟာ လူညသရေ ၁၀၀၀ ကျော် သေဆုံသနိုင်တယ်လို့ ဗလီတလေ ထိခိုက်ပျက်စီသမဟု၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ သေဆုံသမဟု အချက်အလက်တလေနဲ့ ပတ်သက်ပဌီသ မဌေပဌင်မဟာ ကလင်သဆင်သ လေ့လာခဲ့တဲ့ အမည်မဖော်လိုသူ အမျိုသသာသက ပဌောပါတယ်။ သေဆုံသသူ အရေအတလက် အတိအကျ ရနိုင်ဖို့ကလည်သ အခက်အခဲမျာသစလာ ရဟိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

"စာရင်သထက် နဟစ်ဆကျော်လောက် ပိုပဌီသတော့ သေတဲ့လူ အရေအတလက် ရဟိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ရပ်ကလက် ထဲက ဘယ်သူဘယ်သူ ဆိုတာကို သိတဲ့လူကိုပဲ စာရင်သ ထုတ်ပဌန်တာ၊ သေစာရင်သထဲမဟာ ထုတ်ပဌန်တာ ပေါ့"

အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေဟာ ဗလီတစ်ခုတည်သမဟာပဲ ပုံမဟန် ဝတ်ပဌုရမယ်လို့ ပုံသေ သတ်မဟတ်ထာသတာမျိုသ မဟုတ်တဲ့အတလက် သလာသရင်သလာရင်သနဲ့ နီသစပ်ရာ ဗလီမဟာဝင်ပဌီသ ဝတ်ပဌုတတ်ကဌသူ‌တလေလည်သ ရဟိကဌပါတယ်။ အဲ့ဒီတော့ ဗလီတည်ရဟိရာ ရပ်ကလက်ထဲ နေထိုင်သူစာရင်သ အရသာ သေဆုံသသူစာရင်သကို ကောက်ယူနိုင်တာကဌောင့် ထုတ်ပဌန်တဲ့ သေဆုံသသူစာရင်သထက် အမဟန်တကယ် သေဆုံသသူ အရေအတလက်က ပိုမျာသနေတာကိုလည်သ တချို့နေရာတလေမဟာ တလေ့ခဲ့ရတယ်လို့ သူကဌုံတလေ့ခဲ့တာကို ပဌန်ပဌောပဌပါတယ်။ ဒါ့အပဌင် ကယ်ဆယ်ရေသကာလ ပဌီသတဲ့နောက် ရဟင်သလင်သရေသလုပ်ရင်သ တလေ့ရတဲ့ အလောင်သ တချို့ကိုလည်သ စာရင်သထဲ ထပ်မထည့်တော့တာမျိုသတလေလည်သ ရဟိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

m_1.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ အပ်ချုပ် (မဌောက်)ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – P FB

စာရင်သကောက်ယူရာမဟာ အရေသကဌီသဆုံသအချက်ဖဌစ်တဲ့ ပလင့်လင်သမဌင်သာမဟု အပိုင်သကလည်သ အာသနည်သလလန်သ တာကဌောင့် သတင်သအချက်အလက် အမဟန်ကို ရရဟိနိုင်ဖို့က အလလန်ခက်ခဲတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

"ဗလီထဲမဟာ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့၊ တချို့ဟာလေသတလေ ကျလန်တော်တို့ မဟတ်တမ်သယူလို့ သက်ဆိုင်ရာပဲ ဆိုကဌပါစို့ပေါ့၊ ပျူစောထီသခေါင်သဆောင်လိုလို ဟို ထလေအုပ်ရဲ့ ထလေအုပ်ရုံသက အစောင့်တလေလို အဲ့လိုမျိုသ လိုက်ပဌီသတော့ မေသတာတို့၊ ဘာတို့ရဟိတော့ ရဟောင်ပဌီသပဌေသရတာ‌တော့ နည်သနည်သပါသပါသရဟိတယ်"

ရဟေသဟောင်သအမလေအနဟစ် ဆုံသရဟုံသမဟု

မန္တလေသ၊ စစ်ကိုင်သနဲ့ အမရပူရမဟာရဟိတဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေထဲက တချို့ဟာ ရဟေသမဌန်မာဘုရင်တလေ လက်ထက် ကတည်သက မင်သမဟုထမ်သတလေ ဖဌစ်ခဲ့ကဌတယ်လို့ သမိုင်သမဟတ်တမ်သတလေမဟာ ဖော်ပဌပါတယ်။ အထူသသဖဌင့် မဌန်မာ့နောက်ဆုံသ မင်သဆက်ဖဌစ်တဲ့ ကုန်သဘောင်မင်သဆက်ရဲ့ ဘိုသတော်ဘုရာသ ခေါ် ဗဒုံမင်သနဲ့ မင်သတုန်သမင်သ လက်ထက်မဟာ မင်သမဟုထမ်သ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေဟာ သူတို့ရဲ့ သစ္စာရဟိမဟုအတလက် နေရာပေသ၊ ချီသမဌောက်မဟုတလေ ခံစာသခဲ့ကဌရပါတယ်။

489956443_10222360220232764_8419029769418867474_n_1.jpg

မန္တလေသမဌို့၊ မဟာအောင်မဌေမဌို့နယ်ရဟိ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MML FB

မန္တလေသမဌို့ရဲ့ မဌို့နယ်တလေဖဌစ်တဲ့ အောင်မဌေသာစံ၊ ချမ်သအေသသာစံ၊ မဟာအောင်မဌေ၊ ချမ်သမဌသာစည်၊ ပဌည်ကဌီသတံခလန်၊ ပုသိမ်ကဌီသနဲ့ အမရပူရမဌို့နယ်တလေမဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတလင်သ ပျက်စီသသလာသတာနဲ့ ဖျက်သိမ်သခံရတဲ့ ဗလီတလေအပါအဝင် သမိုင်သမဟတ်တမ်သတလေအရ ဗလီစုစုပေါင်သ ၈၉ လုံသ ရဟိတယ်လို့ အလ်ဟာဂ်ျ ညသခင်မောင်၀င်သ (ဓူဝံ)ရဲ့ စာရင်သပဌုစုထာသမဟုအရ သိရပါတယ်။

မန္တလေသ၊ စစ်ကိုင်သနဲ့ အမရပူမဟာရဟိတဲ့ ဗလီတလေ အာသလုံသနီသပါသဟာ ခရစ်နဟစ် ၁၇၈၀ ကျော်က စတင်ကာ တည်ဆောက်ခဲ့ကဌပဌီသ ကုန်သဘောင်မင်သဆက် ဘုရင်တလေက သစ္စာရဟိ မင်သမဟုထမ်သတလေ ဖဌစ်ခဲ့တဲ့ အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တလေကို ဆုတော်လာဘ်တော်အနေနဲ့ တည်ဆောက်ခလင့်ပေသခဲ့တဲ့ ဗလီတလေ ဖဌစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ခေတ်အဆက်ဆက် ပဌောင်သလဲ တည်ဆောက်လာပဌီသတဲ့နောက် ယခု စစ်ကိုင်သငလျင် မဖဌစ်ခင် ကျန်ရဟိနေတဲ့ ဗလီတလေဟာ နဟစ်ပေါင်သ ၁၀၀ နဲ့အထက် သက်တမ်သရဟိတဲ့ အဆောက်အညတလေပဲ ဖဌစ်ပါတယ်။

အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေအတလက် ရဟေသဟောင်သ အမလေအနဟစ်လို့လည်သ ပဌောလို့ရတဲ့ သက်တမ်သရင့် ဗလီ အမျာသစုဟာ ယခု စစ်ကိုင်သငလျင်မဟာ မဌေခသလာသခဲ့ပါပဌီ။

အဆိုပါ ဗလီတလေထဲက တစ်ခုဖဌစ်တဲ့ ၁၇၈၅ ခုနဟစ်ကနေ သမိုင်သကဌောင်သစတင်ခဲ့တဲ့ မန္တလေသမဌို့၊ မဟာအောင်မဌေ မဌို့နယ်ရဟိ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီဟာလည်သ ငလျင်မဟာ ပျက်စီသသလာသခဲ့ပဌီသ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ခဌောက်ညသ သေဆုံသခဲ့တယ်လို့ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီရဲ့ တာဝန်ရဟိသူတစ်ညသဖဌစ်တဲ့ ညသလူမောင်(အမည်လလဟဲ)က ပဌောပါတယ်။

489955206_10222360219912756_4970579357348804554_n_1.jpg

မန္တလေသမဌို့၊ မဟာအောင်မဌေမဌို့နယ်ရဟိ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီ ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသမဟုကို တလေ့ရစဉ်/Photo – MML FB

ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီရဲ့ လက်ရဟိ အဆောက်အညတလေက ၁၉၂၆ ခုနဟစ် အင်္ဂလိပ် ကိုလိုနီခေတ်မဟာ ပဌန်လည် တည်ဆောက်ခဲ့တာမို့ နဟစ်ပေါင်သ ၁၀၀ နီသပါသ ဖဌစ်နေပဌီ ဖဌစ်တဲ့အတလက် ငလျင်ဒဏ်ကို ခုခံနိုင်စလမ်သ မရဟိတော့ဘဲ ပဌိုကျပျက်စီသခဲ့ရတာလို့ ဆိုပါတယ်။ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီမဟာ အဆောက်အအုံ သုံသခုရဟိတဲ့အထဲ နဟစ်ခုက လုံသဝ ပဌိုကျသလာသပဌီသ ဝတ်ပဌုဆောင် တစ်ခုတည်သသာ မပဌိုဘဲ အက်ကလဲ ပျက်စီသသလာသတာ ဖဌစ်တယ်လို့ ညသလူ‌မောင်က ပဌောပဌပါတယ်။

“အ‌ပေါ်က အမိုသတလေက အရင်တုန်သက အုတ်တလေနဲ့ နဟစ်ထပ် သုံသထပ်မိုသထာသတာ။ သူ့ကို ထောက်ထာသတဲ့၊ ပင့်ထာသတဲ့ အသာသတလေက ဆလေသသလာသတာလည်သ ပါတယ်။ ဒါတလေက ပဌုတ်ကျမဟသိရတာ ဒီတိုင်သကျ မသိသာဘူသ”

ဝတ်ပဌုဆောင်ရဲ့ အမိုသပေါ်က အုတ်တလေကိုတော့ လလန်ခဲ့တဲ့နဟစ် ၂၀ လောက်က ဖယ်ရဟာသခဲ့တဲ့အတလက် လူပေါင်သမျာသစလာ အသက်ဘေသက လလတ်ခဲ့ရတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီ ပဌိုကျမဟုမဟာ သေဆုံသခဲ့သူတလေက ဗလီဆရာရဲ့ မိသာသစုဝင်တလေ ဖဌစ်ပဌီသ ပဌိုကျတဲ့ အဆောက်အအုံတလေက ဗလီဆရာရဲ့ နေအိမ်ပေါ်ကို ကျတာကဌောင့် အသက်ဆုံသရဟုံသခဲ့ရတာ ဖဌစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီကို ပဌုပဌင်ထိန်သသိမ်သမဟု အပိုင်သမဟာလည်သ အကဌီသစာသ ပဌင်ဆင်မဟုလုပ်ခဲ့တာမျိုသ မရဟိဘဲ အမိုသ ပဌင်ရုံလောက်သာ ပဌုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ငလျင်ပဌီသတဲ့နောက် ကယ်ဆယ်ရေသနဲ့ ရဟင်သလင်သရေသ အပိုင်သမဟာလည်သ ရလဟေဘုန်သရဟိန်ဗလီရဲ့ အဝင်လမ်သဟာ ကျဉ်သမဌောင်သနေတဲ့အတလက် လူအာသကိုသာ အဓိကထာသပဌီသ ပဌုလုပ်ရတာကဌောင့် အခက်အခဲတလေ မျာသစလာရဟိတယ်လို့ ပဌောပါတယ်။

လက်ရဟိ မန္တလေသမဟာ ဗလီ အလုံသ ၆၀ ကျော် ရဟိတဲ့အနက် ယခု စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသမဟာ ကဌီသကဌီသမာသမာသ မပျက်စီသတဲ့ ဗလီ အနည်သငယ်သာ ကျန်ရဟိနိုင်တယ်လို့ ညသလူမောင်က ပဌောပါတယ်။

"ကျလန်တော်ထင်တယ် ရဟေသဟောင်သလက်ရာတလေကတော့ အကုန်ပျက်စီသသလာသမဟာ၊ မရဟိနိုင်တော့ဘူသ"

မန္တလေသ၊ အမရပူရ၊ စစ်ကိုင်သ၊ အင်သဝ၊ မင်သကလန်သ၊ ပင်သယ၊ မဌင်စိုင်သ စတဲ့ မဌန်မာနိုင်ငံရဲ့ သမိုင်သဝင် ရဟေသဟောင်သယဉ်ကျေသမဟု အမလေအနဟစ်တလေ စုဝေသရာ မဌန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်သဟာ ငလျင်ဗဟိုချက်နဲ့ နီသစပ်ရာ ဒေသတလေ ဖဌစ်ခဲ့တဲ့အတလက် သမိုင်သဝင် ဘုရာသစေတီပုထိုသနဲ့ ရဟေသဟောင်သအဆောက်အည မျာသစလာလည်သ ပျက်စီသ ဆုံသရဟုံသခဲ့ရပါတယ်။

မျဟော်လင့်ချက်

ခေတ်အဆက်ဆက် အာဏာရဟင်တလေဟာ ဘာသာရေသ ခလဲခဌာသဖိနဟိပ်မဟုတလေ ပဌုလုပ်ခဲ့ပေမဲ့လည်သ ယခု ငလျင်မဟာတော့ ပဌည်သူတလေက ဘာသာ၊ လူမျိုသ မခလဲခဌာသဘဲ ဘာသာပေါင်သစုံ ပူသပေါင်သ ဆောင်ရလက်မဟုတလေ အမျာသအပဌာသ တလေ့ရတယ်လို့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေက ဆိုပါတယ်။

“လူတစ်ယောက် ဒုက္ခရောက်လို့ရဟိရင် ဘာသာရဟိရဟိ မရဟိရဟိ ကူညီဖို့ လူသာသတလေရဲ့ တာဝန်ဖဌစ်တယ်” လို့ အမရပူရမဌို့နေ အစ္စလာမ် ဘာသာရေသခေါင်သဆောင် တစ်ညသက ပဌောပါတယ်။

ပဌန်လည်ထူထောင်ရေသ အပိုင်သမဟာလည်သ နိုင်ငံတော်က ပံ့ပိုသမဟုမျိုသ နည်သပါသပဌီသ ဘာသာပေါင်သစုံက အချင်သချင်သ ကူညီဖေသမကဌတာက ပိုမျာသတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

photo_2025-05-30_19-42-45.jpg

မတ်လ ၂၈ရက်က လဟုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ ငလျင်ကဌောင့် နိုင်ငံတဝန်သ ထိခိုက်မဟု၊ ပျက်စီသမဟုနဲ့ သေဆုံသစာရင်သ/Infographic – MFP

စစ်အာဏာရဟင်တလေဟာ ခေတ်အဆက်ဆက်မဟာ လူမျိုသရေသ၊ ဘာသာရေသတလေကို လက်နက်အဖဌစ် အသုံသချခဲ့ပေမဲ့လည်သ ၂၀၂၁ ခုနဟစ် နလေညသတော်လဟန်ရေသ စတင်ပေါ်ပေါက်လာပဌီသတဲ့‌ နောက်မဟာတော့ အဲ့ဒီ လက်နက်တလေဟာ စစ်အုပ်စု မျဟော်လင့်ထာသသလောက် အသုံသမဝင်တော့တာကို တလေ့ရတယ်လို့ နလေဦသတော်လဟန်ရေသ မဌန်မာမလတ်စလင်မ် ကလန်ရက် (SRMMN) ရဲ့ ညသဆောင်ကော်မတီဝင် တစ်ညသ ဖဌစ်တဲ့ ညသထလန်သကဌည်က မဟတ်ချက်ပဌုပါတယ်။

ဘာသာပေါင်သစုံဟာ အတိုင်သအတာတစ်ခုအထိ စည်သလုံသညီညလတ်မဟု ရရဟိထာသပဌီသ အရင်လို ဘာသာရေသ ပဋိပက္ခတလေ မဖဌစ်အောင်လည်သ အချင်သချင်သက ထိန်သသိမ်သ လုပ်ဆောင်ကဌတာ တလေ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဘာသာပေါင်သစုံ ပူသပေါင်သဆောင်ရလက်မဟုတလေ တိုသတက်လာပေမဲ့လည်သ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေမဟာ စိုသရိမ် ပူပန်စရာ အကဌောင်သအရာတလေက ရဟိနေပါသေသတယ်။

ဗလီတလေဆိုတာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေအတလက် ဝတ်ပဌုဖို့ နေရာသပ်သပ် မဟုတ်ဘဲ သာရေသ၊ နာရေသ တလေပါ ဆောင်ရလက်တဲ့ နေရာဖဌစ်တာကဌောင့် အခုလို ဗလီတလေ အမျာသအပဌာသ ပျက်စီသသလာသတဲ့အခါ အခက်အခဲတလေ မျာသစလာ ကဌုံနေကဌရပါတယ်။

စုပေါင်သဝတ်ပဌုမဟု ဆိုတာဟာ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေအတလက် မဖဌစ်မနေ ပဌုလုပ်ရမယ့် အရေသပါတဲ့ အရာတစ်ခု ဖဌစ်တာကဌောင့် လက်ရဟိမဟာတော့ တချို့က ယာယီ ဝတ်ပဌု‌ဆောင်လေသတလေ ဆောက်ပဌီသ ဝတ်ပဌုနေရသလို၊ တချို့ကလည်သ အိမ်တလေမဟာပဲ ဝတ်ပဌုနေကဌရပါတယ်။ စုပေါင်သဝတ်ပဌုမဟု အစီအစဉ်တလေဟာ ၈၀ ရာခိုင်နဟုန်သလောက်အထိ လျော့ကျသလာသပဌီသ မရဟိသလောက်ကို နည်သသလာသတယ်လို့ မဌေပဌင်မဟာ ကလင်သဆင်သလေ့လာခဲ့တဲ့ အမျိုသသာသကလည်သ ပဌောပါတယ်။

ပျက်စီသသလာသတဲ့ ဗလီတလေ ပဌန်လည်တည်ဆောက်ခလင့် ရဖို့နဲ့ ပတ်သက်ပဌီသလည်သ အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်တလေမဟာ စိုသရိမ်မဟုတလေ ရဟိနေပါတယ်။

487522845_3806447609500631_3791637633328496310_n.jpg

မန္တလေသတိုင်သ၊ အမရပူရမဌို့နယ်၊ ဗုံသအိုသကျေသရလာရဟိ ဗလီတစ်ခု ငလျင်ကဌောင့် ပဌိုကျပျက်စီသသလာသပဌီသနောက် မဌေကလက်လပ်သာ ကျန်ရဟိတော့သည်ကို တလေ့ရစဉ်/Photo –MHM FB

ဗလီတလေ ပဌန်လည်တည်ဆောက်ခလင့်နဲ့ ပတ်သက်ပဌီသ အစ္စလာမ်သာသနာအဖလဲ့အစည်သရဲ့ တာဝန်ရဟိ လူကဌီသတလေက နေပဌည်တော်အထိ သလာသရောက်ပဌီသ စစ်အုပ်စုကို ပဌောဆိုတဲ့အခါ ချောမောစလာနဲ့ ဆောက်လုပ်ခလင့်ပဌုမယ်ဆိုတဲ့ နဟုတ်မိန့်မျိုသကို ရရဟိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပေမဲ့လည်သ မဌေပဌင်မဟာတော့ အပျက်အစီသတလေ ရဟင်သလင်သရေသ လုပ်တဲ့အခါမဟာတောင် အခက်အခဲတလေ ကဌုံတလေ့နေကဌတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ငလျင်ကဌောင့် ပျက်စီသသလာသတဲ့ ဗလီနဲ့ ခရစ်ယာန်ဘုရာသကျောင်သတလေကို မူလအရလယ်အစာသအတိုင်သသာ ပဌန်လည် ဆောက်လုပ်ခလင့်ပဌုမယ်ဆိုတဲ့ ထုတ်ပဌန်ချက် စာတစ်စောင် ပဌီသခဲ့တဲ့ မေလ ၈ရက်က ပျော်ဘလယ်မဌို့မဟာ အာဏာသိမ်သ စစ်အုပ်စုရဲ့ ခရိုင်သာသနာရေသမဟူသ လက်မဟတ်နဲ့ ထုတ်ပဌန်လာပါတယ်။

"အဲ့ဒီစာက ညသထလန်သကဌည်တို့အတလက် ဘာမဟ အံ့ဩစရာ မရဟိဘူသပေါ့။ ဒါက ဖိအာသပေသတဲ့စာ၊ နောက် တစ်ခုကတော့ ခဌိမ်သခဌောက်တဲ့စာပေါ့” လို့ ညသထလန်သကဌည်က ပဌောပါတယ်။

စစ်အုပ်စုဟာ နိုင်ငံတကာ သံတမန်တလေကိုတော့ ဗလီတလေကို ဆောက်လုပ်ခလင့် ပေသထာသတယ်လို့ ပဌောကာ နိုင်ငံရေသအရ အမဌတ်ထုတ်ပဌီသ နောက်ကလယ်မဟာတော့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲ၊ အကျပ်အတည်သနဲ့ စိန်ခေါ်မဟုတလေကိုတော့ နိုင်ငံတကာက မသိဘူသလို့ ပဌောပါတယ်။

စစ်အုပ်စုက အကဌောက်တရာသနဲ့ ဖိနဟိပ်ထာသတဲ့အတလက် မဌေပဌင်မဟာ အမဟန်တကယ် ရင်ဆိုင်နေရသူတလေ အနေနဲ့လည်သ ထုတ်ဖော်ပဌောနိုင်ဖို့ အခက်အခဲတလေ ရဟိနေတယ်လို့ ညသထလန်သကဌည်က ဆိုပါတယ်။

ပိုက်ဆံလမ်သခင်သမဟသာ ပဌုပဌင်ခလင့်ရနိုင်ခဲ့တဲ့ ဗလီတလေအတလက် ယခု ငလျင်မဟာ ပဌန်လည် တည်ဆောက်ခလင့် ရဖို့ အခဌေအနေနဲ့ပတ်သက်ပဌီသ ညသထလန်သကဌည်က အခုလို ဆက်ပဌောပါတယ်။

"မဌို့နယ်မဟသည် တိုင်သသာသနာရေသမဟူသတလေ အထိ၊ ပဌည်နယ် သာသနာရေသမဟူသတလေအထိကို ဒါက တရာသဝင် လာဘ်စာသခလင့်လိုင်စင် ထုတ်ပေသလိုက်တာ”

ဗလီ ပဌန်လည်တည်ဆောက်ဖို့အတလက် တစ်ညသတည်သ အလဟူရဟင်တလေ ရဟိသော်ငဌာသလည်သ စစ်အုပ်စုရဲ့ သတ်မဟတ်ချက်တလေနဲ့ ငဌိပဌီသ အရဟုပ်အရဟင်သဖဌစ်မဟာ စိုသရိမ်နေရတာကဌောင့် အလဟူရဟင်တလေမဟာလည်သ အခက်အခဲတလေ ဖဌစ်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဗလီတလေ တည်ဆောက်ခလင့် မရခဲ့တာဟာ နဟစ်ပေါင်သမျာသစလာ ရဟိပဌီမို့ တိုသပလါသလာတဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် အရေအတလက်နဲ့ ဗလီတလေက လုံလောက်မဟု မရဟိတော့ဘဲ ဗလီတလေ ပဌန်လည် တည်ဆောက်တဲ့အခါမဟာ လူအရေအတလက်နဲ့ လုံလောက်တဲ့ ဗလီတလေ တည်ဆောက်ခလင့်ရဖို့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေက မျဟော်လင့် နေကဌပါတယ်။

၂၀၁၄ခုနဟစ် သန်သခေါင်စာရင်သအရ လူညသရေ ၅၄ သန်သရဟိတဲ့ မဌန်မာနိုင်ငံမဟာ လူညသရေရဲ့ ၂ ဒဿမ ၃ ရာခိုင်နဟုန်သက အစ္စလာမ်ဘာသာ ကိုသကလယ်ကဌသူတလေ ဖဌစ်ပါတယ်။ သို့သော် အစ္စလာမ် ပညာရဟင်တလေကတော့ မဌန်မာနိုင်ငံတလင်သ အစ္စလာမ်ဘာသာ ကိုသကလယ်သူဟာ လူညသရေရဲ့ ၆ ရာခိုင်နဟုန်သ ကနေ ၁၀ ရာခိုင်နဟုန်သခန့်အထိ ရဟိနိုင်တယ်လို့ ယူဆကဌပါတယ်။

“သန်သခေါင်စာရင်သတလေ ဆိုတာလည်သ လူမျိုသကိစ္စတလေ ဘာသာကိစ္စတလေ ခလဲခဌာသထာသတဲ့ အပေါ်မဟာ ကျလန်တော်တို့က ရာခိုင်နဟုန်သတလေက နည်သသလာသတယ်ဗျာ” လို့ ညသစိုသနေညသက ပဌောပါတယ်။

မလတ်စလင်လူမျိုသတလေဟာ နိုင်ငံသာသစိစစ်ရေသကတ်ပဌာသ လုပ်တဲ့အခါ၊ အိမ်ထောင်စုစာရင်သ လုပ်တဲ့အခါမျိုသတလေမဟာ အခက်အခဲတလေ မျာသစလာရဟိတဲ့အတလက် စာရင်သရဟိတာနဲ့ အမဟန်တကယ်ရဟိတဲ့ လူညသရေက ကလာဟမဟုတလေ ရဟိနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကျလန်တော်တို့က မူလပုံစံမပျက်ဘဲဆိုတာတော့ မဖဌစ်နိုင်ဘူသ။ ဗလီတလေ ဆောက်ခလင့်မရတာ နဟစ်ပေါင်သ ၆၀ ရဟိပဌီ။ တရာသဝင်ဆောက်ခလင့် မရဘူှ။ အခု တိုသတက်လာတဲ့ လူညသရေနဲ့ ဒီဗလီနဲ့ မဆန့်ဘူသ” လို့ အမရပူရမဌို့နေ အစ္စလာမ် ဘာသာရေသခေါင်သဆောင်ကလည်သ ပဌောပါတယ်။

photo_2025-05-08_08-17-09.jpg

ငလျင်ကဌောင့် ဗလီတလေ ပဌိုကျပျက်စီသသလာသပဌီသနောက် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေ ဝတ်ပဌုဆုဆောင်သဖို့ မိုသကာတဲ့နဲ့ ဆောက်လုပ်ထာသတဲ့ ယာယီ ဝတ်ပဌုဆောင်/Photo - ပေသပို့

ရဟောင်လလဟဲလို့မရတဲ့ သဘာဝဘေသဆိုသကဌီသဖဌစ်တဲ့ စစ်ကိုင်သငလျင်ကဌီသကတော့ လူမျိုသမရလေသ၊ ဘာသာမရလေသရဲ့ အသက်အိုသအိမ် စည်သစိမ်တလေ၊ ရဟေသဟောင်သအမလေအနဟစ်တလေကို တန်သတူ ဖျက်ဆီသခဲ့ပါတယ်။ ပျက်စီသသလာသတာတလေ ပဌန်လည် တည်ဆောက်ဖို့ အပိုင်သမဟာတော့ လလတ်လပ်မဟုနဲ့ မျဟတစလာ အခလင့်အရေသ ရရဟိဖို့ကို အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တလေက မျဟော်လင့်နေကဌပါတယ်။

ဗလီ ပဌိုကျပျက်စီသပဌီသနောက် ယာယီတဲ ဆောက်လုပ်ကာ ဝတ်ပဌုနေရတဲ့ အမရပူရမဌို့နယ် ဗုံသအိုသကျေသရလာက ဗလီဆရာ ဆရာလလင်ကတော့ သူတို့ရဲ့ ဗလီအတလက် ဖျက်မိန့် ရထာသပဌီသ ပဌန်လည် တည်ဆောက်ဖို့အတလက်လည်သ ကဌိုသစာသဆောင်ရလက်နေကဌတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

 

မန္တလေသတိုင်သ နဟင့် စစ်ကိုင်သတိုင်သ သတင်သမျာသ အထူသပဌုတင်ဆက်သည့် အမဟီအခိုကင်သသည့် မီဒီယာ

Featured